Η ΚΑΛΗ ΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΝΑ "ΣΠΑΣΕΙ Ο ΠΑΓΟΣ" ΣΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Φωκίων Έρωτας, Ελένη Λεονταρίδη, Μαρία Σιγάλα[1]
Πρώτη μέρα στο μάθημα μιας ξένης γλώσσας. Έρχεται η ώρα να κάνετε διάλειμμα. Βγαίνετε από την τάξη, ακουμπάτε με την πλάτη στον τοίχο, κάποιοι σταυρώνετε τα χέρια και κοιτάζετε αμήχανα γύρω σας. Άλλοι στέλνετε μηνύματα ή παίζετε νευρικά με το κινητό και άλλοι πάλι θέλετε απεγνωσμένα να σχολιάσετε τον καθηγητή που μόλις γνωρίσατε αλλά δεν έχετε με ποιον. Σας ακούγεται οικείο; Αυτό συμβαίνει γιατί δυστυχώς στα πρώτα μαθήματα, πολλές φορές, επικεντρωνόμαστε στα γλωσσικά φαινόμενα, παραμελώντας τις διαπροσωπικές σχέσεις των συμμετεχόντων και την καθοριστική σημασία που αυτές έχουν στην επιτυχή εξέλιξη του μαθησιακού γεγονότος κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς[2]. Η πείρα μάς έχει δείξει ότι η ακαδημαϊκή εξέλιξη του σπουδαστή είναι συνυφασμένη με το βαθμό στον οποίο αυτός εμπλέκεται, όχι μόνο με το γνωστικό αντικείμενο αλλά και με τα πρόσωπα που συμμετέχουν στη διαδικασία. Δυστυχώς όμως, κάποιοι καθηγητές, αυτή την πρώτη μέρα έχουν περισσότερο άγχος από τους ίδιους τους σπουδαστές και έτσι περιορίζονται στο να δώσουν γενικές πληροφορίες σχετικά με το γνωστικό αντικείμενο και σε μία τυπική γνωριμία με τους μαθητές. Σκοπός λοιπόν του καθηγητή, από την πρώτη κιόλας στιγμή, θα πρέπει να είναι: α) να βοηθήσει το σπουδαστή να ενταχθεί στο σύνολο, αποβάλλοντας το άγχος της πρώτης επαφής, β) να δημιουργήσει ένα ευχάριστο, φιλικό και θετικό κλίμα και γ) να εκμαιεύσει στοιχεία της προσωπικότητας των σπουδαστών του, που θα τον βοηθήσουν στο σχεδιασμό αποτελεσματικότερων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σύμφωνες με τα ενδιαφέροντα αυτών. Μέσω αυτής της διαδικασίας, ο σπουδαστής αποκτά ένα επιπλέον κίνητρο –πέρα του ακαδημαϊκού- για την παρακολούθηση του μαθήματος.
Με την εργασία αυτή θα θέλαμε να παρουσιάσουμε επιλεκτικά μία σειρά επικοινωνιακών δραστηριοτήτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως στα πρώτα μαθήματα (αλλά και οποιαδήποτε άλλη στιγμή επιθυμούμε να βελτιώσουμε τη δυναμική της ομάδας). Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες έχουν σχεδιαστεί για τμήματα ενηλίκων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ομάδες με μικρότερο ή μεγαλύτερο αριθμό σπουδαστών[3]. Κάθε δραστηριότητα περιγράφεται εν συντομία στους πίνακες που ακολουθούν, ενώ ταυτόχρονα παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τη διάρκεια και το υλικό που απαιτούνται για την πραγματοποίησή τους. Οι δραστηριότητες περιγράφονται στα Ελληνικά (αν και έχουν σχεδιαστεί για τις ανάγκες της Ισπανικής ως ξένη), πιστεύουμε όμως ότι εύκολα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία άλλων γλωσσών[4]. Σε ότι αφορά στο βαθμό δυσκολίας, έχουμε επιλέξει δραστηριότητες που να μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν σε διάφορα επίπεδα γλωσσομάθειας, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε τμήματος[5]. Αντίστοιχα, κοινός στόχος όλων των δραστηριοτήτων είναι ένας: μέσω διαφόρων επικοινωνιακών καταστάσεων –στις οποίες μπορούν να εμπλακούν όλες οι δεξιότητες- να «σπάσει ο πάγος» μεταξύ των σπουδαστών και να δημιουργηθεί δυναμική ομάδας. Εφόσον γίνεται λόγος για δυναμική ομάδας και επικοινωνία, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εργασία να μη γίνεται ατομικά, αλλά συλλογικά, από δύο ή περισσότερα άτομα. Καλό θα ήταν, τα άτομα αυτά να εναλλάσσονται, ιδιαίτερα σε τμήματα προχωρημένων σπουδαστών, όπου συχνά παρατηρείται η τάση να συνεργάζονται μαθητές που ήδη γνωρίζονται ενώ απομονώνονται τα νέα μέλη.
2. Προτεινόμενες δραστηριότητες
2.1 Το Α και το Ω μιας ξένης γλώσσας
Οι επόμενες δραστηριότητες έχουν ως στόχο τη γνωριμία του καθηγητή με τους σπουδαστές, και των τελευταίων μεταξύ τους. Κατά την πραγματοποίησή τους στην τάξη, ο καθηγητής επιβλέπει και κατευθύνει τους σπουδαστές.
(1) Γραμματοσαλάτα
|
Διάρκεια: 15-20 λεπτά
|
Υλικό: Χαρτί, στυλό, φωτοτυπία 1
|
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ένα δίλημμα που όλοι οι καθηγητές έχουμε αντιμετωπίσει: Πως να παρουσιαστούμε στους σπουδαστές την πρώτη μέρα του μαθήματος. Ένας διαφορετικός τρόπος είναι ο ακόλουθος: ο καθηγητής μοιράζει σε κάθε ζευγάρι σπουδαστών ένα αντίγραφο της «γραμματοσαλάτας» (βλ. παράδειγμα –φωτοτυπία 1) στην οποία βρίσκονται κρυμμένες διάφορες προσωπικές του πληροφορίες, όπως τόπος καταγωγής, προτιμήσεις, οικογενειακή κατάσταση, κτλ. Π.χ. «Αγγλίδα», «παντρεμένη», «σούσι», «Αμερική», «Τζακ» κτλ. Κάποιες από αυτές τις πληροφορίες είναι αληθινές και κάποιες όχι. Οι σπουδαστές, πρέπει να προσπαθήσουν να βρουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες μέσα σε πέντε λεπτά, να αποφασίσουν ποιες ανταποκρίνονται στη πραγματικότητα –και με ποιο τρόπο- και ποιες όχι, και στη συνέχεια να σχηματίσουν φράσεις, π.χ. «Είσαι από την Αγγλία, με σπουδές στην Αμερική, είσαι παντρεμένη με τον Τζακ, κτλ». Αφού δώσουν την εκδοχή τους όλα τα ζευγάρια, ο καθηγητής παρουσιάζει τα πραγματικά του στοιχεία, π.χ, «Είμαι όντως από την Αγγλία και αλλά έχω μεγαλώσει στην Αμερική, λατρεύω το σούσι μόνο που ο Τζακ δεν είναι ο άντρας μου αλλά ο σκύλος μου». Εναλλακτικά θα μπορούσε να δοθεί η δραστηριότητα στο δεύτερο-τρίτο μάθημα, ώστε οι σπουδαστές να προσπαθήσουν να συντάξουν (στην τάξη ή στο σπίτι) ένα σύντομο κείμενο στην ξένη γλώσσα με τις βασικές προσωπικές πληροφορίες του καθηγητή (Ονομάζεται..., Κατάγεται από..., Ζει σε..., Δουλεύει σε..., κτλ.). Εννοείται ότι οι πληροφορίες στη γραμματοσαλάτα δίνονται στην ξένη γλώσσα. |
|
|
Μειονεκτήματα: Μπορεί να είναι χρονοβόρα στην ετοιμασία. Μπορεί να ακουστεί σαν «διαφήμιση» του καθηγητή. |
|
|
Πλεονεκτήματα: Είναι ευχάριστη, δίνει κίνητρο στο σπουδαστή (σε όλους αρέσουν τα αινίγματα). Συνδυάζει την εξάσκηση τόσο της προφορικής όσο και της γραπτής έκφρασης. Ο καθηγητής παρουσιάζοντας την ανθρώπινη πλευρά του «απομυθοποιείται» και ο σπουδαστής αποκτά μεγαλύτερη οικειότητα μαζί του. |
|
|
Φράσεις:
- Είσαι από την Αγγλία, με σπουδές στην Αμερική.
- Είσαι παντρεμένη με τον Τζακ ...............................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
|
(2) Η ιστορία της ζωή μας…[6]
|
Διάρκεια: 30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής εξηγεί στους σπουδαστές ότι σε ζευγάρια θα πρέπει να φτιάξουν μία ιστορία στην οποία να παρουσιάζουν τον εαυτό τους, δίνοντας στοιχεία του χαρακτήρα τους ή της ζωής τους, κατά τη συγγραφή της οποίας όμως θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν λέξεις που εμφανίζονται με αλφαβητική σειρά. Για διευκόλυνσή τους, ο καθηγητής επισημαίνει ότι μπορούν να παραλείψουν όχι παραπάνω από δύο γράμματα και ότι μπορούν να προσθέσουν προθέσεις, συνδέσμους και άρθρα (π.χ. «να, ότι, πως, ή, και, ο» κτλ). Για παράδειγμα: Αναποφάσιστη, βαριέμαι να γράψω δεύτερη έκθεση. Ζω ήρεμα. Θυμώνω. Ίσως κιόλας –λεω- με νευριάζουν οι ξιπασμένοι όταν προσπαθούν να μου ρίξουν στο τέλος ύπουλα το φταίξιμο χρησιμοποιώντας ψέματα ωμά. Κερδίζει η ομάδα που θα τελειώσει πρώτη, έχοντας χρησιμοποιήσει σωστά όλα τα γράμματα. |
|
2.2 Ο Δρ. Freud εξηγεί...
Σύμφωνα με την Arnold (2000), στην διαδικασία εκμάθησης μίας ξένης γλώσσας, οι εικόνες προκαλούν συναισθηματικούς συνειρμούς. Με άλλα λόγια, οι λέξεις κωδικοποιούνται με κάποιο είδος εικόνας και έτσι να μπορούν να ανακληθούν με μεγαλύτερη ευκολία. Λαμβάνοντας αυτό το γεγονός υπόψη μας, παραθέτουμε στη συνέχεια μία σειρά από δραστηριότητες κατά τις οποίες ο καθηγητής δίνει στους σπουδαστές μία σειρά οδηγιών ή γεγονότων που οδηγούν σε μία συγκεκριμένη έκβαση. Δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση, αλλά οι σπουδαστές καλούνται να απαντήσουν ελεύθερα στο (τυχόν) ερώτημα που τίθεται και να αναλύσουν ή να σχεδιάσουν κάτι το οποίο είναι ενδεικτικό στοιχείων του χαρακτήρα τους. Οι δραστηριότητες αυτές δίνουν το ερέθισμα να επεξεργαστούν οι σπουδαστές τα δεδομένα, να κατανοήσουν μία κατάσταση (ακουστική/ γραπτή κατανόηση) και να εκφράσουν τις απόψεις τους (προφορική/ γραπτή έκφραση) στην ξένη γλώσσα. Με άλλα λόγια, πρόκειται για διαδραστικές δραστηριότητες που ταυτόχρονα λειτουργούν ως προβολές. Το θέμα είναι ελκυστικό, και έτσι, συμμετέχουν με μεγαλύτερη ευκολία, καθώς σε όλους αρέσει η λαϊκή ψυχολογία (ακόμα και αν δεν ευσταθεί). Μειονεκτήματα: Υπάρχει η περίπτωση –σε αυτού του είδους τις δραστηριότητες- κάποιος σπουδαστής να αισθανθεί άβολα (ιδιαίτερα αν είναι ανασφαλής) αν νιώσει ότι «επικρίνεται» ή αν αποδώσει στη δραστηριότητα μεγαλύτερη σπουδαιότητα από αυτή που πραγματικά έχει. Πλεονεκτήματα: Εμπλέκονται όλες οι δεξιότητες, δημιουργείται χιούμορ και ευχάριστο κλίμα στην τάξη, ιδιαίτερα αν υπάρχουν σπουδαστές που έχουν την ικανότητα να αυτοσαρκάζονται.
(3) Το λουλούδι και το φίδι
|
Διάρκεια: 5-10 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό |
|
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής ζητά από τους σπουδαστές να ζωγραφίσουν ένα λουλούδι και ένα φίδι που να σχετίζονται με κάποιο τρόπο μεταξύ τους (να κοιτάζονται –ή όχι-, κτλ). Μετά τους ζητά να ανταλλάξουν το σκίτσο τους με το διπλανό τους. Αφού τους δώσει την ερμηνεία του σκίτσου, ζητά από ορισμένους σπουδαστές να δώσουν τα συμπεράσματά τους για το χαρακτήρα του διπλανού τους. |
||
|
Ερμηνεία: Το λουλούδι αντιπροσωπεύει τη γυναίκα και το φιδάκι τον άνδρα. Ανάλογα με τον τρόπο που τα ζωγραφίζουν, μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για το πως βλέπουν τη σχέση άνδρα-γυναίκα. Π.χ. κοιτάζει το φιδάκι προς το λουλούδι ή κοιτάζει στην αντίθετη κατεύθυνση; Ποια φιγούρα από τις δυο δεσπόζει; κτλ. (Έχουμε περιπτώσεις σπουδαστών που έχουν βάλει το φίδι να πνίγει το λουλούδι, ή ένα τεράστιο λουλούδι και ένα μικροσκοπικό φιδάκι). Σημ.: Εννοείται ότι δεν περιμένουμε να εξάγουμε επιστημονικά συμπεράσματα αλλά χρησιμοποιούμε τη δραστηριότητα για να μιλήσουν μεταξύ τους και πιθανώς να εξασκηθούν σε συγκεκριμένα γραμματικά φαινόμενα που εμπλέκονται στη διατύπωση υποθέσεων και συμβουλών. |
||
(4) Ποιος πραγματικά σκότωσε την Ελένη;
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής εξιστορεί τα παρακάτω γεγονότα: «Η Ελένη και ο Γιάννης αγαπιόνται. Η Ελένη μένει στην Αθήνα και ο Γιάννης στην Κόρινθο. Στην Κακιά Σκάλα βρίσκονται κάποιοι ληστές, οι οποίοι πάντα βιάζουν και σκοτώνουν όποια γυναίκα περάσει με τα πόδια, όμως δεν μπορούν να βλάψουν μια γυναίκα που περνάει με όχημα. Δυστυχώς όμως, ο Γιάννης παθαίνει κάποιο ατύχημα και του απομένουν λίγες ώρες ζωής. Ο Γιάννης δε θέλει να μάθει τίποτα η Ελένη γιατί είναι μάταιο. Η μητέρα του Γιάννη όμως τηλεφωνεί κρυφά στην Ελένη και της λεει ότι του μένουν μόνο λίγες ώρες στη ζωή και αν θέλει να τον δει για στερνή φορά, πρέπει να σπεύσει στην Κόρινθο. Η Ελένη, συναισθηματική και ευαίσθητη καθώς είναι, αποφασίζει να παει να τον δει. Η ατυχία της όμως είναι ότι έχουν απεργία τα τρένα, τα λεωφορεία και τα ταξί. Μην έχοντας επιλογή, πηγαίνει στον πατέρα της και του ζητάει το αυτοκίνητο. Η απάντηση του πατέρα είναι «Σιγά μη σου δώσω το αυτοκίνητο να πας να δεις αυτόν τον άχρηστο». Απογοητευμένη, η Ελένη πηγαίνει στη μητέρα της. Η μητέρα της τής υπενθυμίζει ότι εκείνο το βράδυ είναι ο γάμος της ξαδέρφης της και βέβαια, κατά τη λαϊκή ρήση «Δεν αφήνουμε το γάμο να πάμε για πουρνάρια». Αποκαρδιωμένη, στρέφεται στο αδερφό της, ο οποίος όμως της λεει ότι μόλις γνώρισε μια καταπληκτική ξανθιά με την οποία έχει ραντεβού εκείνο το βράδυ. Απελπισμένη, πηγαίνει σε μία φίλη της, η οποία αρνείται να της δώσει το αυτοκίνητο γιατί μόλις το έχει αγοράσει και δεν την εμπιστεύεται ως οδηγό. Η Ελένη, μην έχοντας άλλη επιλογή και παρόλο που γνωρίζει τον κίνδυνο, αποφασίζει να παει με τα πόδια να δει το Γιάννη. Στη Κακιά Σκάλα, βιάζεται και σκοτώνεται.» --> Ποιος πραγματικά σκότωσε την Ελένη; |
|
|
Ερμηνεία: Ανάλογα με τις ενοχές που νιώθει κανείς και το πώς αναλαμβάνει τις ευθύνες του, ερμηνεύει και την ιστορία. Έτσι, έχουμε διαφορετικές απόψεις οι οποίες όμως οδηγούν σε σοβαρές συζητήσεις στην τάξη. Ελάχιστοι επιλέγουν τη λογική ερμηνεία, που είναι ότι την Ελένη τη σκότωσαν και τη βίασαν οι ληστές, και πολύ συχνά επιλέγουν σαν υπαίτιο την ίδια την Ελένη ή την μητέρα του Γιάννη ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο της ιστορίας. |
|
|
Σημ.: Η ιστορία μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα των σπουδαστών, και το επίπεδο γλωσσομάθειάς τους. Έτσι, για παράδειγμα, μπορεί να αποδοθεί με πολύ απλά λόγια και στον Ενεστώτα αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και πιο περίπλοκα γραμματικά ή συντακτικά σχήματα όπως υποθετικό λόγο, παρελθοντικούς χρόνους, κτλ. Σε επίπεδο λεξιλογίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί πληθώρα επιθέτων ή εκφράσεων και πολιτισμικών στοιχείων. Επίσης μπορεί να δοθεί ως επικοινωνιακή δραστηριότητα σε ομάδες σπουδαστών ή ακόμα και ως θέμα έκθεσης. Ακόμη, ο καθηγητής μπορεί, ανάλογα με τη διακριτική του ευχέρεια, να προσθέσει ή να αφαιρέσει πρόσωπα στην ιστορία. Π.χ. αντί για τη φίλη μπορεί να βάλει τον εργοδότη της, τους απεργούς, τον πρώην εραστή της ή ακόμα και τον καθηγητή/-τρια ισπανικών της Ελένης. |
|
(5) Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα[7]
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: --- |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής εξιστορεί τα παρακάτω γεγονότα: «Ένας άνδρας 50 χρονών έχει μία περιπέτεια με μία γυναίκα 25 χρονών. Η σύζυγός του, όταν το ανακαλύπτει, του ζητά διαζύγιο. Το ζευγάρι έχει δύο γιους: ο μεγάλος είναι 25 χρονών και ζει μόνος τους, ο μικρός είναι 16 και κηδεμόνας του είναι πλέον η μητέρα του. Ο άνδρας ήταν πάντα καλός πατέρας και δεν θέλει να απομακρυνθεί από τα παιδιά του. Γι’ αυτό το λόγο, ζητάει από τη πρώην γυναίκα του να του επιτρέπει να βλέπει το μικρό του γιο τα Σαββατοκύριακα. Η γυναίκα αρχικά δεν φέρνει αντίρρηση αλλά η γιαγιά, που ασχολείται με το να σχολιάζει τον πρώην γαμπρό της –όχι και τόσο καλοπροαίρετα- στον εγγονό της, συμβουλεύει διαρκώς την κόρη της να τον εκδικηθεί για τη συμπεριφορά του, λέγοντας της να του απαγορεύσει να βλέπει το παιδί του. Τελικά, η κόρη της πείθεται. Ο μικρός γιος, που πάντα είχε καλύτερη σχέση με τον πατέρα του από ότι με τη μητέρα του, αποφασίζει να ζητήσει τη συμβουλή του μεγάλου του αδελφού, αλλά αυτός του απαντά ότι έχει δικά του προβλήματα και ότι εφόσον είναι 16 χρονών είναι μεγάλος άνδρας πια και μπορεί να αποφασίζει μόνος του για τη ζωή του. Ο μικρός, μπερδεμένος, αποφασίζει να φύγει από το σπίτι. Παίρνει το αυτοκίνητο της μητέρας του αλλά παθαίνει ατύχημα και σκοτώνεται». --> Ποιος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για το θάνατο του παιδιού; Ο πατέρας, η μητέρα, η γιαγιά, ο μεγάλος αδελφός, ή το ίδιο το παιδί; |
|
|
Ερμηνεία: Πρόκειται επίσης για μία δραστηριότητα η οποία στοχεύει σε μία ανοιχτή συζήτηση, χωρίς όμως εδώ να υπάρχει μία μοναδική «σωστή» απάντηση αλλά που ενδείκνυται για ανταλλαγή απόψεων σχετικά με οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα. Σημ.: Όσον αφορά το επίπεδο, ισχύει ότι και στην προηγούμενη δραστηριότητα, με τη διαφορά ότι η δραστηριότητα αυτή μπορεί να δοθεί και ως άσκηση γραπτής κατανόησης και έκφρασης. |
|
(6) Η μιχαλίδα
|
Διάρκεια: 15-30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής εξιστορεί τα παρακάτω γεγονότα: «Η Άννα και ο Γιάννης είναι ανδρόγυνο. Ο Γιάννης είναι άνεργος και αποφασίζει να ψάξει δουλειά σε ένα μακρινό τροπικό νησί. Λεει στη γυναίκα του ότι η σύμβασή του λήγει σε έξι μήνες και δεδομένων των μεγάλων οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν δεν υπάρχει λόγος να τον επισκεφθεί η Άννα εκεί. Οι έξι μήνες περνούν αλλά η Άννα δεν έχει κανένα νέο από τον Γιάννη και έτσι αποφασίζει να παει να τον βρει. Φτάνει στο πορθμείο όπου συναντά το μοναδικό βαρκάρη που μπορεί να την περάσει απέναντι. Εκείνος όμως, της ζητά σε αντάλλαγμα (αφού του λεει ότι δεν έχει χρήματα) να κοιμηθεί μαζί του. Η Άννα διχάζεται. Κάποιες γυναίκες που είναι εκεί κοντά, τη συμβουλεύουν να ζητήσει τη γνώμη ενός ερημίτη που ζει στη σπηλιά ενός γειτονικού λόφου. Ο ερημίτης της λεει να το σκεφτεί πολύ καλά και να κρίνει αν η ανάγκη να δει τον άνδρα της είναι πιο σημαντική από το να κοιμηθεί με έναν άνθρωπο που δεν αγαπάει. Η Άννα αποφασίζει να περάσει απέναντι και ενδίδει στο βαρκάρη. Τη στιγμή που φτάνει στο νησί, βλέπει έναν όμορφο ιθαγενή, ο οποίος της χαμογελά. Τα μάτια τους συναντιόνται και τελικά καταλήγουν να κάνουν έρωτα. Μετά από όλα αυτά βρίσκει τον άνδρα της, επειδή όμως όντως τον αγαπά και πάντα ήταν ειλικρινής μαζί του, του εξιστορεί τα όσα συνέβησαν. Ο Γιάννης, όμως, αν και χαίρεται που τη βλέπει, δεν μπορεί να αντέξει την αλήθεια και τη χωρίζει». --> Κατατάξτε σε ένα χαρτί τα πέντε βασικά πρόσωπα της ιστορίας, με βάση το βαθμό συμπάθειας που σας προξενούν, από τον πλέον συμπαθή έως τον λιγότερο συμπαθή και αιτιολογήστε την απάντησή σας (π.χ. 1. Γιάννης, 2. Ιθαγενής, γιατί...). |
|
|
Ερμηνεία: Στο τεστ αυτό η γυναίκα (Άννα) αντιπροσωπεύει το συναίσθημα, ο άντρας της (Γιάννης) την ηθική, ο ερημίτης τη λογική, ο βαρκάρης το συμφέρον και ο ιθαγενής το ένστικτο. |
|
|
Σημ.: Η δραστηριότητα αυτή δεν ενδείκνυται τόσο πολύ για ανοιχτή συζήτηση όσο για τεκμηρίωση απόψεων γιατί ζητείται από τους σπουδαστές να αιτιολογήσουν την κατάταξή τους. Επίσης, μία παραλλαγή θα ήταν η εξής: ο καθηγητής βγάζει έξω από την τάξη τους μισούς σπουδαστές (έναν από κάθε θρανίο) και διηγείται τα γεγονότα στους υπόλοιπους. Στη συνέχεια, αφού έχει βεβαιωθεί ότι έχουν καταλάβει όλοι την ιστορία, καλεί μέσα και τους υπόλοιπους σπουδαστές και ζητά από τους πρώτους να τη διηγηθούν στο διπλανό τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι σπουδαστές εξασκούν ταυτόχρονα την προφορική και ακουστική κατανόηση ενώ ταυτόχρονα γνωρίζονται. Εννοείται ότι ο καθηγητής, μεριμνά για την αποκλειστική χρήση της ξένης γλώσσας. Το ζητούμενο, στην παραλλαγή αυτή, είναι η αναπαραγωγή του προφορικού λόγου από το σπουδαστή χωρίς αυτός να υποχρεώνεται να σκέφτεται το περιεχόμενο καθ’ αυτό (και επομένως να παράγει δικές του ιδέες) αλλά αντίθετα να εστιάζει στη γλώσσα και στην απόδοση των συγκεκριμένων δεδομένων. Ως αποτέλεσμα, ο σπουδαστής, αποκτά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στην ξένη γλώσσα, συνειδητοποιεί τα προβληματικά του σημεία και ταυτόχρονα γνωρίζεται με το συμμαθητή του. |
|
(7) Το αεροπορικό δυστύχημα[8]
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής εξιστορεί τα παρακάτω γεγονότα: «Σε ένα απομακρυσμένο μέρος του κόσμου γίνεται ένα αεροπορικό δυστύχημα. Υπάρχουν 6 επιζώντες αλλά πέφτουν στη γη με τέτοιο τρόπο, ώστε τέσσερις από αυτούς βρίσκονται στην δεξιά όχθη ενός μεγάλου ποταμού, και οι άλλοι δύο στην αριστερή όχθη. Η Μαρία, της οποίας ο αρραβωνιαστικός, ο Μάριος, βρίσκεται στην άλλη όχθη, θέλει να παει να τον βρει αλλά βέβαια, συνειδητοποιεί ότι είναι αδύνατο να περάσει μόνη της το ποτάμι. Έτσι, ζητάει βοήθεια από τον Αντώνη, ο οποίος όμως της λεει: ‘Θα σε βοηθούσα αλλά πρώτα πρέπει να επιδιορθώσω αυτόν τον ασύρματο με τον οποίο μπορεί να σωθούμε όλοι. Τώρα δε μπορώ, αργότερα’. Η Μαρία, απογοητευμένη, βρίσκει τον Χρήστο, ο οποίος όμως, με τη σειρά του, της λεει: ‘Εντάξει, να σε βοηθήσω, αλλά με τι αντάλλαγμα; Το ποτάμι είναι πολύ επικίνδυνο και όπως καταλαβαίνεις, δεν μπορώ να διακινδυνεύσω για την ψυχή της μάνας μου...’. Η Μαρία όμως, έχει χάσει όλα της τα χρήματα κατά την πτώση του αεροπλάνου, και έτσι, στρέφεται στον Γιώργο. Αυτός της λεει ότι θα τη βοηθήσει, με την προϋπόθεση όμως να κοιμηθεί μαζί του. Η Μαρία αγαπά πολύ τον Μάριο, και θέλει οπωσδήποτε να παει κοντά του. Βλέποντας ότι δεν έχει άλλη επιλογή, αποφασίζει να ενδώσει στον Γιώργο. Ο Γιώργος κρατά τον λόγο του και μετά το ...μοιραίο συμβάν, βοηθά τη Μαρία να περάσει απέναντι. Η Μαρία βρίσκεται επιτέλους με τον Μάριο, και όταν αυτός τη ρωτά πως κατάφερε να περάσει το ποτάμι, εκείνη του διηγείται την αλήθεια. Ο Μάριος, ενοχλημένος, της λεει ότι δεν μπορεί να μοιράζεται τη ζωή του με μία γυναίκα που τον έχει απατήσει –ανεξάρτητα για ποιο λόγο το έκανε- και της δηλώνει ότι χωρίζουν. Εκείνη τη στιγμή την πλησιάζει ο Κώστας, ο καλύτερος φίλος του Μάριου που βρισκόταν στην ίδια όχθη με τον Μάριο, και της λεει: «Μαράκι, εμένα δεν με πειράζει τι έκανες για να περάσεις το ποτάμι. Ήμουν μια ζωή ερωτευμένος μαζί σου, αλλά ποτέ δεν θα στο έλεγα αν δεν ερχόντουσαν έτσι τα πράγματα. Αν ο Μάριος δεν σε θέλει, εγώ σε αγαπώ, και μάλιστα πολύ». --> Κατατάξτε τα πρόσωπα ανάλογα με τον ποιον συμπαθείτε περισσότερο και ποιον λιγότερο, δικαιολογώντας την απάντησή σας. |
|
|
Ερμηνεία: Σε αυτή την ιστορία, κάθε πρόσωπο, αντιπροσωπεύει κάτι. Έτσι, όταν ερμηνεύεται η ιστορία, υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις στις γνώμες των σπουδαστών. Ο Αντώνης, για μερικούς είναι εγωιστής, ενώ για άλλους εργάζεται για το καλό της ομάδας. Ο Χρήστος και ο Γιώργος, δεν είναι ανιδιοτελείς –ζητούν κάτι σε αντάλλαγμα- αλλά τουλάχιστον προσφέρονται να βοηθήσουν, όντας στο κάτω-κάτω ειλικρινείς. Η Μαρία κοιμάται με τον Γιώργο (αν είχε χρήματα θα ‘εξαγόραζε’ τον Χρήστο) αλλά ενεργεί παρορμητικά, ωθούμενη από συναισθηματικά κριτήρια. Ο Μάριο δεν μπορεί να δεχθεί την απιστία, αλλά από την άλλη, ο ίδιος δεν έκανε την παραμικρή προσπάθεια για να βρεθεί με την Μαρία. Η Μαρία ενήργησε, ίσως γιατί είχε επενδύσει συναισθηματικά περισσότερο σε αυτή τη σχέση. Αγωνίστηκε για τη σχέση της και πληρώνει –ίσως άδικα;- τις συνέπειες. Είναι γλυκό αυτό που της λεει ο Κώστας αλλά και εκείνος ίσως θα έπρεπε να μιλήσει στον φίλο του ώστε να ξεπεράσει την κρίση στη σχέση του, και όχι να προσπαθήσει να εκμεταλλευθεί την κατάσταση προς όφελός του... |
|
|
Σημ.: Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί με εξίσου καλά αποτελέσματα, όπως και η προηγούμενη δραστηριότητα, ζητώντας από τους μισούς σπουδαστές να διηγηθούν τα γεγονότα στους άλλους μισούς. |
|
(8) Αμπελο...ψυχολογώντας[9]
|
Διάρκεια: 30-40 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό, (αντίστροφο λεξικό) |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: [Εάν οι σπουδαστές είναι αρχάριοι, ο καθηγητής τούς ζητά να έχουν μαζί τους στο επόμενο μάθημα ένα λεξικό από τα Ελληνικά προς την ξένη γλώσσα]. Ο καθηγητής εξηγεί ότι θα θέσει τέσσερις ερωτήσεις στις οποίες οι σπουδαστές καλούνται να απαντήσουν γραπτώς, χρησιμοποιώντας τρία επίθετα. Οι ερωτήσεις είναι οι ακόλουθες: 1) Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα; Περίγραψε το με τρία επίθετα. 2) Ποιο είναι το αγαπημένο σου ζώο; Περίγραψε το με τρία επίθετα. 3) Σκέψου ένα μέρος, στο οποίο να υπάρχει μία ‘ποσότητα’ νερού (οι απαντήσεις μπορούν να ποικίλουν από ‘ένα ποτήρι νερό’ μέχρι τον ‘Ειρηνικό Ωκεανό’). Ποιο είναι αυτό το μέρος; Δώσε τρία επίθετα που το χαρακτηρίζουν. 4) Σκέψου ένα μέρος τελείως λευκό. Ποιο είναι αυτό το μέρος και ποια επίθετα το χαρακτηρίζουν; Όταν τελειώσουν, ο καθηγητής, τους λεει ότι θα ...αποκρυπτογραφήσει τα άδυτα της ψυχής τους, για να γνωριστούν καλύτερα! Ζητά από τους σπουδαστές να ανταλλάξουν τις απαντήσεις τους με το διπλανό τους και έπειτα (μέσα σε γέλια) δίνει την ερμηνεία των ερωτήσεων και ζητά από ορισμένους σπουδαστές (κατά προτίμηση, από αυτούς που κάθονται δίπλα στους εξωστρεφείς) να κοινοποιήσουν τις απαντήσεις στην τάξη. |
|
|
Ερμηνεία: Ας υποθέσουμε ότι οι απαντήσεις ενός σπουδαστή είναι οι εξής: Το αγαπημένο του χρώμα είναι το κόκκινο, γιατί είναι ζωηρό, ζεστό και έντονο. Το αγαπημένο του ζώο είναι ο σκύλος γιατί είναι πιστός, καλός και παιχνιδιάρης. Το αγαπημένο του (υγρό) μέρος είναι ένα νησάκι μέσα στον Ωκεανό, επειδή είναι ρομαντικό, άγριο και ερημικό. Το λευκό μέρος που διάλεξε είναι ένα δωμάτιο τελείως άσπρο, το οποίο είναι κρύο, απρόσωπο και μοναχικό. Ο καθηγητής-ψυχίατρος εξηγεί ότι το χρώμα αντιπροσωπεύει πως πραγματικά είμαστε, το ζώο πως μας βλέπουν οι άλλοι, το μέρος με το νερό, το σεξ, και το λευκό μέρος, το θάνατο. |
|
|
Σημ.: Ένας πιο ενδιαφέρων και εποικοδομητικός τρόπος για να πραγματοποιηθεί αυτή η δραστηριότητα είναι ο ακόλουθος: Τέσσερις εθελοντές σηκώνονται στον πίνακα και γράφουν τα ονόματά τους. Ενώ οι υπόλοιποι πρέπει να γράφουν τις απαντήσεις τους στα τετράδιά τους, οι εθελοντές πρέπει να κάνουν το ίδιο στον πίνακα. Πριν δοθεί η ερμηνεία, ο καθηγητής μαζί με τους μαθητές, βρίσκουν από κοινού, συνώνυμα και αντίθετα των απαντήσεων που έχουν προκύψει, κτλ. Με αυτό τον τρόπο, εμπεδώνεται και εμπλουτίζεται το λεξιλόγιο με ένα πρωτότυπο και διασκεδαστικό τρόπο. Ταυτόχρονα, εξασκούνται στην «έξυπνη» χρήση του λεξικού. |
|
(9) Ξυπνάς μέσα μου το ζώο
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό, λεξικό (από τα Ελληνικά προς την ξένη γλώσσα) |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: (Σημ.: Ο καθηγητής ήδη από το προηγούμενο μάθημα –για πρώτο και δεύτερο έτος- έχει ζητήσει από τους σπουδαστές να φέρουν μαζί τους ένα λεξικό, από τα Ελληνικά στην ξένη γλώσσα). Ο καθηγητής ζητά από τους μαθητές να γράψουν σε ένα χαρτί τρία πράγματα που τους έρχονται στο μυαλό (κατά προτίμηση επίθετα) ακούγοντας τις ακόλουθες λέξεις: πίθηκος, γάτα, σκύλος, θάλασσα, τοίχος, καφές. Τους δίνει 10 λεπτά για να ψάξουν στο λεξικό τα επίθετα που επιθυμούν. Έπειτα, ο καθηγητής ζητά από τους σπουδαστές να του πουν μερικά από τα επίθετα που έχουν σημειώσει και τους δίνει συνώνυμα, αντίθετα κτλ. Στη συνέχεια, οι σπουδαστές ανταλλάσσουν τα χαρτιά με το διπλανό τους και τότε ο καθηγητής αποκαλύπτει τη λύση του παιχνιδιού, δίνοντας τις παρακάτω ερμηνείες: 1) Ο πίθηκος δηλώνει πως σε βλέπουν οι άλλοι. 2) Η γάτα, πως θα ήθελες να ήσουν. 3) Ο σκύλος πως είσαι στην πραγματικότητα. 4) Η θάλασσα, πως βλέπεις τη ζωή. 5) Ο τοίχος, πως βλέπεις το θάνατο. 6) Ο καφές το πως βλέπεις το σεξ. Τέλος, ο καθηγητής, ζητά από κάθε σπουδαστή, να παρουσιάσει το διπλανό του, με βάση τα όσα έχει γράψει. Π.χ. –Γιώργο, παρουσίασε μας τη διπλανή σου, την Τασούλα. –Η Τασούλα νομίζει ότι είναι αστεία, μαλλιαρή και χαριτωμένη, θα ήθελε να ήταν παιχνιδιάρα, ανεξάρτητη και όμορφη, ενώ στην πραγματικότητα είναι πιστή, επιθετική και έξυπνη. Παράλληλα, είναι συναισθηματική, ταραχώδης αλλά και ήρεμη, ο θάνατος για εκείνη είναι απροσπέλαστος, ψηλός και άσπρος και όσον αφορά τη σχέση της με το σεξ, είναι ζεστό, είναι το πρώτο πράγμα που θέλει κάθε πρωί που ξυπνάει και δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτό. |
|
|
Σημ.: Προφανώς, η δραστηριότητα αυτή βοηθά στην έξυπνη χρήση του λεξικού, και στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου με ευχάριστο τρόπο. Σε περίπτωση που θέλουμε να ελαφρύνουμε το κλίμα, μπορούμε να παραλείψουμε την ερώτηση για τον τοίχο. Επίσης, σε πολυάριθμες τάξεις, μπορούμε να δώσουμε στους σπουδαστές τη δυνατότητα να παρουσιάσουν επιλεκτικά κάποιους συμμαθητές τους ή διαλέγουμε εμείς τις παρουσιάσεις των σπουδαστών εκείνων που είναι πιο εξωστρεφείς ή διαθέτουν μεγαλύτερη αίσθηση του χιούμορ. |
|
(10) Το τεστ του Δένδρου (ή του Σπιτιού)[10]
|
Διάρκεια: 30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό, φωτοτυπία 2 (ή 3) |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής εξηγεί ότι κάθε σπουδαστής θα πρέπει να ζωγραφίσει ένα δέντρο της αρεσκείας του στο οποίο μεταξύ άλλων πρέπει να φαίνονται ξεκάθαρα όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες: το έδαφος, οι ρίζες, ο κορμός, τα κλαδιά του δέντρου, κτλ. Όταν έχουν ολοκληρώσει το σκίτσο, ανταλλάσσουν το χαρτί τους με το διπλανό τους. Στη συνέχεια ο καθηγητής μοιράζει σε όλους τη φωτοτυπία2, όπου δίνεται η ερμηνεία του σκίτσου. Ο σπουδαστής Α βασιζόμενος στην ανάλυση της φωτοτυπίας, παρουσιάζει στην τάξη την προσωπικότητα του Β και αντίστροφα. Αντίστοιχα, αντί για δένδρο, ο καθηγητής μπορεί να ζητήσει από τους σπουδαστές να σχεδιάσουν ένα Σπίτι. Για την ερμηνεία του σκίτσου του σπιτιού συμβουλευθείτε τη φωτοτυπία 3. |
|
|
Σημ.: Τα τεστ αυτά είναι ιδανικά για ανάπτυξη και εμπέδωση λεξιλογίου. Ταυτόχρονα, σπάει ο πάγος αλλά και οι σπουδαστές μαθαίνουν κάποια σημαντικά πράγματα για τους άλλους, όπως τις προτιμήσεις τους, το τόπο κατοικίας τους (στην περίπτωση του Σπιτιού), κτλ.. Αργότερα, ο κάθε σπουδαστής μπορεί να πραγματοποιήσει το τεστ στο σπίτι του[11], εμπεδώνοντας έτσι το νέο λεξιλόγιο. Παραλλαγές των δραστηριοτήτων αυτών είναι να συνοδεύονται από κάποιες ερωτήσεις όπως οι ακόλουθες (δίνουμε πιθανές ερμηνείες σε παρένθεση, πάντα σε συνάρτηση με το δυναμικό της τάξης γιατί ο στόχος μας είναι εκπαιδευτικός και όχι να κάνουμε κάποιον να νιώσει άβολα): Για το Δένδρο: - Πόσο χρονών είναι το δένδρο; (= πόσο χρονών νιώθει ο σπουδαστής) - Τι του λείπει; Το νερό; τα πουλάκια; το λίπασμα; (= του λείπει φροντίδα, ζωή, εφόδια) - Πως είναι ο ίσκιος του; (= τι επίδραση έχει στους άλλους) - Υπάρχει κουφάλα στο δένδρο; (= παιδικά τραύματα) - Πόσο γερές είναι οι ρίζες του; (= αυτοπεποίθηση) - Που βρίσκεται στο χώρο; Έχει κοντά του άλλα δένδρα; (= φίλοι, συγγενείς) - Τι είδους δένδρο είναι; (= πως βλέπει τον εαυτό του, π.χ. σαν καλαμιά στον κάμπο, σαν κυπαρίσσι ή σαν πλάτανο;) Επίσης, για το Σπίτι: - Είναι παλιό ή καινούριο; (= πόσο χρονών νιώθει ο σπουδαστής) Τι του λείπει; (= του λείπει αγάπη, περιποίηση, ζωή...) - Είναι κοντά σε άλλα σπίτια; Ποιοι μένουν μέσα; (= οικογένεια, φίλοι, μοναξιά) - Ποιο είναι το αγαπημένο σου δωμάτιο σε αυτό το σπίτι; (= Γραφείο: δημιουργικότητα. Δωμάτιο: ανεξαρτησία αλλά και μοναξιά. Τραπεζαρία/ κουζίνα: φαγητό, τόπος συνεύρεσης με συγγενείς και φίλους. Σαλόνι: κοινωνικότητα). - Τι είδους σπίτι είναι; (= λαϊκό, αριστοκρατικό, πλούσιο, μοντέρνο, παραδοσιακό, εγκαταλελειμμένο...) |
|
|
Μέγεθος |
Μεγάλο: Το σκίτσο καλύπτει σχεδόν όλο το χαρτί. Υποδηλώνεται εξωστρέφεια,ανοιχτό μυαλό, γενναιοδωρία, σιγουριά. Κανονικό: Το σκίτσο καλύπτει περίπου το 50% του χαρτιού. Σημαίνει ότι πρόκειται για ισορροπημένο άτομο που διαθέτει έλεγχο του εαυτού του και έχει προσαρμοστεί στο περιβάλλον του. Μικρό: Το σκίτσο καλύπτει περίπου το 25% του χαρτιού. Μπορεί να ερμηνευθεί ως απλότητα, εσωστρέφεια, ακόμα και χαμηλή αυτοεκτίμηση. |
|
Προβολή του σκίτσου |
Κλαδιά που γέρνουν προς τα αριστερά: Εσωστρέφεια, πρόσωπο περισσότερο κλεισμένο στο παρελθόν του παρά στο παρόν του, με ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς. Κλαδιά που γέρνουν προς τα δεξιά: Φιλοδοξία, ενόραση, κοιτάζει το μέλλον, αυθόρμητος, παίρνει πρωτοβουλίες. |
|
Θέση του σκίτσου στη σελίδα |
Πάνω μέρος της σελίδας: Αισιοδοξία, άτομο πνευματικό. Κάτω μέρος της σελίδας: Υλισμός, δραστήρια ζωή, ίσως λίγη απαισιοδοξία. Αριστερό μέρος της σελίδας: Ντροπαλός, φοβισμένος, στενός δεσμός με τη μητέρα. Δεξιό μέρος της σελίδας: Εξωστρέφεια, ταχύτητα δράσης, πρωτοβουλία. Κεντρικό μέρος της σελίδας: Ισορροπία, σύνεση, αντικειμενικότητα, έλεγχος. |
|
Ένταση των γραμμών του σχεδίου |
Ελλιπής πίεση: (το σχέδιο διακόπτεται ή είναι τρεμάμενο). Εσωστρέφεια, διστακτικότητα, αδυναμία, έλλειψη ενέργειας. Απαλή πίεση: (λεπτό σχέδιο αλλά συνεχόμενο). Υπερευαισθησία, εσωστρέφεια, ευκολοσυγκίνητος, με καλλιτεχνικές ίσως ανησυχίες. Σταθερή πίεση: Εξωστρέφεια, σιγουριά, σταθερός χαρακτήρας. Δυνατή πίεση (το σχέδιο εμφανίζεται και στην πίσω πλευρά της σελίδας): Αισθησιασμός, φυσική ρώμη. Γενικά, οι υπερβολές στη σκίαση των σκίτσων δηλώνουν άγχος, υπερένταση. |
|
Συνέχεια της γραμμής |
(Πόσες φορές έχει σηκωθεί το μολύβι μέχρι να πραγματοποιηθεί το σκίτσο). Εάν το σκίτσο έχει πραγματοποιηθεί με μία μόνο γραμμή: Εξωστρέφεια, επικοινωνία, σχέσεις με διάρκεια. Εάν το σκίτσο έχει πραγματοποιηθεί με τρεις ή τέσσερις γραμμές: Δυναμισμός, αφαιρετική ικανότητα, ισορροπία. Εάν το σκίτσο έχει πραγματοποιηθεί με πολλές γραμμές: Εσωστρέφεια, επικοινωνιακή δυσκολία, επιζητά αλλαγές. |
|
Ανάλυση του σκίτσου του δένδρου |
Αναλύονται τρία επίπεδα: το ενστικτώδες, το ασυνείδητο, το πρακτικό. Κορμός: Εκφράζει τη γνώμη που έχει το άτομο για τον εαυτό του. Εάν είναι χοντρός υποδηλώνεται δύναμη, επιμονή. Εάν είναι πολύ ίσιος θα μπορούσε να υποδηλώνει ευθύτητα, ακεραιότητα αλλά καμιά φορά και ακαμψία ή αυστηρότητα. Εάν έχει καμπύλες, εκφράζει συγκατάβαση. Κλαδιά: Αντιπροσωπεύουν τις ανώτερες, πνευματικές ανησυχίες, τις φαντασιώσεις μας. Το μικρό φύλλωμα θα μπορούσε να υπονοεί παιδισμό (είναι φυσιολογικό για παιδιά). Εάν το δέντρο έχει καρπούς ή άνθη, επίσης είναι δείγμα παιδικότητας και ευαισθησίας και ταυτόχρονα δείχνουν ότι το άτομο θέλει να ευχαριστεί τους άλλους. Εάν υπάρχουν μόνο κλαδιά, αλλά χωρίς φύλλα αυτό δηλώνει μοναξιά. Το έδαφος, οι ρίζες: Αντιπροσωπεύουν το πρακτικό, το υλικό. Ο σχεδιασμών πολλών ριζών θα μπορούσε να δηλώνει επιμονή αλλά και μεγάλο εγωισμό. Τα μυτερά χόρτα στη βάση του δέντρου δηλώνουν έλλειψη άνεσης ενώ η έλλειψη εδάφους δηλώνει ανασφάλεια. |
Φωτοτυπία 2: Η ερμηνεία του «δένδρου»
|
Ανάλυση του σκίτσου του σπιτιού
|
Έδαφος: Αντιπροσωπεύει το πραγματικό, το πρακτικό, τους έντονους δεσμούς με την οικογένεια. Ο σχεδιασμός πλακών στο εξωτερικό του σπιτιού μπορεί να σημαίνει ενδιαφέρον για υλικά πράγματα. Πρόσοψη: Αντικατοπτρίζει την προσωπικότητα. Η ύπαρξη πόρτας (και η οποία είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη), δηλώνει το μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό κοινωνικότητας και επικοινωνίας. Τα μπαλκόνια και τα παράθυρα είναι δίαυλοι επικοινωνίας με τον εξωτερικό κόσμο, δηλώνουν κοινωνικότητα. Η ύπαρξη τοίχων που ξεφλουδίζουν, λεκέδων ή αναρριχητικών φυτών δηλώνει προβλήματα, συγκρούσεις που δεν έχουν επιλυθεί. Σκεπή: Αντιστοιχεί στο πνευματικό, στα ιδανικά, στις φιλοδοξίες. Εάν υπάρχουν κεραμίδια, σημαίνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον πνευματικής φύσεως, για εσωτερικές αναζητήσεις. Εάν υπάρχει καμινάδα (και από την οποία βγαίνει καπνός) σημαίνει ότι υπάρχει ζωή στο εσωτερικό, και ότι πρόκειται για άνθρωπο που του αρέσει να περνά ώρες στο σπίτι. Μονοπάτι προς το σπίτι: Συμβολίζει τη σχέση του ατόμου με τους υπολοίπους. Εάν ο δρόμος είναι ευθύς και φαρδύς, υπάρχει ευκολία στη σχέση με τον περίγυρο. Εάν είναι πολύ στενός, με πολλές στροφές, υποδηλώνει δυσκολία στις κοινωνικές σχέσεις. |
Φωτοτυπία 3: Η ερμηνεία του «σπιτιού»
2.3 Αδιάκριτες ερωτήσεις
Αυτές οι δραστηριότητες είναι αποτελεσματικές ακόμη και για το πρώτο μάθημα του έτους, όπου συχνά διαπιστώνουμε ότι έχουμε πέντε «Μαρίες» και πέντε «Γιώργους» σε κάθε τάξη, ότι κανείς δεν ξέρει κανέναν και η αμηχανία που υπάρχει δυσκολεύει η μαθησιακή διαδικασία. Για να μην καταφύγουμε σε λύσεις όπως «χαρτάκια καρφιτσωμένα στα ρούχα των σπουδαστών» ή με το ενοχλητικό, «Θύμισε μου το όνομά σου πάλι» ή ακόμα χειρότερα, να αποκαλέσεις για τρίτη φορά τη «Μαρία» «Κατερίνα», θεωρούμε ότι οι ακόλουθες δραστηριότητες μπορούν να διευκολύνουν τόσο τον καθηγητή όσο και τους σπουδαστές για να γνωριστούν όσο το δυνατόν συντομότερα. Στις περισσότερες από τις ακόλουθες δραστηριότητες ο σπουδαστής, καλείται να απαντήσει σε προσωπικές ερωτήσεις και έτσι οι συμμαθητές του μαθαίνουν πράγματα για τη ζωή του, τα ενδιαφέροντά του, τα χόμπι του… Βέβαια, ελλοχεύει ο κίνδυνος, κάποιος σπουδαστής να νιώσει άβολα, αλλά αυτό ξεπερνιέται με την κατάλληλη παρέμβαση του καθηγητή. Το σημαντικότερο είναι ότι καλλιεργείται η ικανότητά του να κατανοεί και να απαντά άμεσα στην ξένη γλώσσα.
(11) Θάρρος ή αλήθεια...
|
Διάρκεια: 15-20 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό. |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής ζητά από τους σπουδαστές να γράψουν στο τετράδιό τους δύο-τρεις πρωτότυπες ερωτήσεις, όπως οι ακόλουθες: 1) Τι θυσία δεν θα έκανες ποτέ στον έρωτα; 2) Ποιο ήταν το τελευταίο σου ψέμα; 3) Τι είναι αυτό που θα ήθελες να κάνεις αλλά δεν σου επιτρέπουν; 4) Με ποιον θα ήθελες να συνταξιδέψεις σε ένα αεροπλάνο και γιατί; 5) Τι δε θα έπαιρνες ποτέ μαζί σου σε ένα έρημο νησί; 6) Ποια είναι η πιο αδιάκριτη ερώτηση που θα ήθελες να κάνεις στον καθηγητή σου και δεν τολμάς; 7) Ένα μέρος που δεν θα ήθελες ποτέ να πας διακοπές και γιατί; 8) Ποιον θα ήθελες να βρίσεις κατάμουτρα αλλά δεν τολμάς; 9) Τι δεν θα δάνειζες ποτέ σε έναν φίλο; 10) Τι θα άλλαζες στον κόσμο προς προσωπικό σου όφελος; 11) Ποιον δε θα καλούσες ποτέ σε δείπνο και γιατί;, κτλ. Στη συνέχεια, τους εξηγεί ότι κάθε ένας από αυτούς θα πρέπει να θέσει μία από τις ερωτήσεις του σε έναν συμμαθητή του ο οποίος θα κληθεί να την απαντήσει. Η επιτυχία της δραστηριότητας έγκειται αφενός στην πρωτοτυπία των ερωτήσεων (τις οποίες έχει ήδη ελέγξει εν τάχει ο καθηγητής) και αφετέρου, στην αυθαίρετη επιλογή των ερωτηθέντων (για παράδειγμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αλφαβητική κατάταξη του τμήματος, ή να επιλέγει ο καθηγητής τυχαία, φροντίζοντας όμως να ρωτηθούν όλοι). Έτσι, καταφέρνουμε να προσέχει όλη η τάξη εφόσον ο κάθε σπουδαστής δεν ξέρει πότε θα έρθει η σειρά του, ούτε τι τον περιμένει... |
|
(12) Καραμελίτσα θέλετε;
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό, διάφορες καραμέλες. |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής μπαίνει στην τάξη κρατώντας ένα σακουλάκι με καραμέλες από το οποίο παροτρύνει κάθε σπουδαστή να πάρει όσες θέλει, αφού έχει κάνει το ίδιο και εκείνος. Κάποιοι παίρνουν 1-2 και άλλοι περισσότερες. Στη συνέχεια, ο καθηγητής εξηγεί ότι o κάθε σπουδαστής πρέπει να απαντήσει σε τόσες ερωτήσεις που θα του κάνουν οι συμμαθητές του, όσες είναι και οι καραμέλες που έχει πάρει. Μια άλλη εκδοχή θα ήταν το κάθε χρώμα καραμέλας να αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Για παράδειγμα: Κόκκινο = οικογένεια, Μπλε= συνήθειες και χόμπι, Πράσινο = διακοπές, κτλ. Τέλος οι σπουδαστές, απευθύνουν ερωτήσεις στον καθηγητή, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να απαντήσει. |
|
|
Σημ.: Μία άλλη εκδοχή, θα ήταν η ακόλουθη: Ο καθηγητής, διατηρώντας τη σοβαρότητά του, βγάζει από την τσάντα του ένα ρολό χαρτί υγείας και λέει στους σπουδαστές του να κόψουν όσο νομίζουν ότι θα τους χρειαστεί προκειμένου να ολοκληρώσουν επιτυχώς την επόμενη δραστηριότητα. Αφού πάρουν όλοι –μέσα σε γέλια- όσο χαρτί νομίζουν, ο καθηγητής τους εξηγεί ότι πρέπει να δώσουν τόσες πληροφορίες για τον εαυτό τους όσα και τα κομμάτια χαρτιού που έχουν πάρει. Μία άλλη εκδοχή θα ήταν, αντί να μιλήσει ο κάθε σπουδαστής για τον εαυτό του, να πρέπει να απαντήσει στις ερωτήσεις –αντίστοιχες με τα κομμάτια του χαρτιού- που θα του θέσουν οι συμμαθητές του ή ο καθηγητής[12]. |
|
(13) Στον αστερισμό του διπλανού μου
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: Στυλό, χαρτόνια κομμένα σε σχήμα αστεριού με 5 ακτίνες |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής μοιράζει στους σπουδαστές από ένα αστέρι και τους εξηγεί ότι στο κέντρο του πρέπει να γράψουν το όνομά τους και σε κάθε άκρη τις εξής προσωπικές, γι’ αυτούς, πληροφορίες: α) μία σημαντική ημερομηνία, β) ένα μέρος, γ) ένα σημαντικό πρόσωπο στη ζωή τους, δ) ένα σημαντικό γεγονός, ε) ένα σύμβολο (γράμμα, αριθμός, σχέδιο) που τους χαρακτηρίζει. Σε ομάδες των 4, ο κάθε σπουδαστής αναλύει στους υπόλοιπους τις πληροφορίες που αναγράφονται στο αστέρι του και εκείνοι μπορούν να του κάνουν επιπλέον ερωτήσεις για τον γνωρίσουν καλύτερα. Στο τέλος, όποιος θέλει μπορεί να σχολιάσει στην τάξη τυχόν στοιχεία που του έκαναν εντύπωση από κάποιο μέλος της ομάδας του. |
|
(14) Μου χαρίζετε ο ονοματάκι σας;
|
Διάρκεια: 20-30 λεπτά |
Υλικό: Χαρτί, στυλό, σελοτέιπ, μουσική. |
|
Ανάπτυξη δραστηριότητας: Ο καθηγητής ζητά από τους σπουδαστές να γράψουν σε ένα χαρτί το όνομά τους και να το κολλήσουν σε ένα εμφανές μέρος της τάξης. Στη συνέχεια τους ζητάει να σηκωθούν, και τους εξηγεί ότι όσο θα ακούγεται μουσική θα πρέπει να μιλήσουν με ένα συμμαθητή τους, ανταλλάσσοντας όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούν. Όταν η μουσική σταματήσει, ο κάθε σπουδαστής θα πρέπει να σημειώσει τις πληροφορίες που έμαθε για το συμμαθητή του στο χαρτί με το όνομα του τελευταίου. Η μουσική ξαναρχίζει και η διαδικασία επαναλαμβάνεται 4-5 φορές, με νέα όμως ζευγάρια. Ο καθηγητής θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι οι ερωτήσεις πρέπει να είναι πρωτότυπες, ούτως ώστε οι πληροφορίες που θα γράφονται στο χαρτί να μην επαναλαμβάνονται. Στο τέλος, κάθε σπουδαστής παίρνει τυχαία την καρτέλα κάποιου συμμαθητή και τον παρουσιάζει στην τάξη με βάση τα στοιχεία που αναγράφονται σε αυτή. |
|
|
Μειονεκτήματα: Στην ελληνική πραγματικότητα, υπάρχει συχνά έλλειψη χώρου, ιδιαίτερα αν το τμήμα είναι πολυπληθές, και ως εκ τούτου, δεν υπάρχει πολύς χώρος όπου μπορούν να κινηθούν. Πλεονεκτήματα: Είναιένας πολύ καλός τρόπος για να γνωριστούν από την πρώτη κιόλας μέρα. Διασκεδάζουν πολύ γιατί νιώθουν ότι βρίσκονται σε πάρτι και όχι σε μάθημα. |
|
Βιβλιογραφία
Arnold, J. (ed.) (2000). La dimensión afectiva en el aprendizaje de idiomas. Madrid. Cambridge University Press.
Coronado González, M.L., J. García González & A.R. Zarzalejos Alonso (1994). A Fondo. Madrid: SGEL
Fernández González, J. (2002). "Ingredients, recipes and menus: how to cook a foreign language class", στο Η διδασκαλία της ξένης γλώσσας σε ενηλίκους– Εμπειρίες και προοπτικές, Αθήνα: Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών Πανεπιστημίου Αθηνών, 25-31.
Leontaridi, E. & Sigala, Μ. (2005). "La otra cara de la expresión escrita: actividades lúdicas para la práctica de la expresión escrita", στο Cuadernos de Italia y Grecia, 4: 184-200 (julio 2005), Roma: Ministerio de Educación y Ciencia, Consejería de Educación y Ciencia, Embajadas de España en Italia y Grecia. Διαθέσιμο στο: http://www.mec.es/exterior/it/es/publicaciones/revistas.shtml
Santiago Guervós, J. de & J. Fernández González (1997). Aprender español jugando. Madrid: Huerga y Fierro.
Stern, H.H. (1983). Fundamental concepts of language teaching. Oxford: Oxford University Press
http://www.mundoregresiones.com/pagina98.htm
http://www.education-world.com/a_lesson/lesson073.shtml
http://www.varones.com.ar/relatos_de_la_vida_cotidiana.htm#2
Abstract
FOKION EROTAS, ELENI LEONTARIDI, MARIA SIGALA – Starting the class with a smile. Useful activities to break the ice on the first day of classes
In this paper we suggest a series of educational activities that a foreign language teacher can use during the first sessions of the academic year. We should keep in mind that students usually know more things about the target language/ culture than we usually assume and we should try to use this knowledge to create a positive and friendly environment in class that will be beneficial throughout the year since it will foster better relations and a stress-free atmosphere that will boost their attention span and it will relax them. Our objective is to involve them emotionally and motivate them further. We would like to make them realize that they are not alone in the task they are about to undertake but they have new friends who also share the same worries and expectations with them.
ΈΡΩΤΑΣ Φ., E. ΛΕΟΝΤΑΡΙΔΗ & M. ΣΙΓΑΛΑ (2008), “Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται: Δραστηριότητες για να «σπάσει ο πάγος» στα πρώτα μαθήματα της Ξένης Γλώσσας”. Στις Ε. Λεονταρίδη et al. (eds.), Πρακτικά του Α΄ Διεθνούς Συνεδρίου «Η γλώσσα σε ένα κόσμο που αλλάζει», (ISBN: 978-960-8028-49-4), Αθήνα: Δ.Ξ.Γ. Παν/μίου Αθηνών. Τόμος Ι: 194-203.