Δεν είναι τυχαίο που το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ του Μπιλμπάο έχει αναδειχτεί από κορυφαίους αρχιτέκτονες ως το σημαντικότερο αρχιτεκτονικό έργο της τελευταίας 30ετίας. Το παράδοξο, άκρως εντυπωσιακό κτίριο από τιτάνιο, που ο αρχιτέκτονας Φρανκ Γκέρι σχεδίασε σαν μια έκρηξη στη μεγαλύτερη πόλη της Χώρας των Βάσκων, αποτελεί ένα φαινόμενο.

Το "φαινόμενο Μπιλμπάο" άλλαξε τα δεδομένα της αρχιτεκτονικής και αναμόρφωσε από το 1997, που άνοιξε το μουσείο, την οικονομική κατάσταση της πόλης, καθώς την κατέστησε τουριστικό προορισμό -δέχεται περί το ένα εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως, ενώ το 2010 η επισκεψιμότητα αυξήθηκε κατά 6%. Και, για το εικαστικό στερέωμα, το Μπιλμπάο έχει μετατραπεί σε ένα από τα διεθνή σημεία, όπου χτυπά η καρδιά της σύγχρονης τέχνης.

Εκεί, από τις 12 Απριλίου και έως τις 11 Σεπτεμβρίου, τριάντα καλλιτέχνες που εκπροσωπούν τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές τάσεις των τελευταίων δεκαετιών, με 60 εμβληματικά έργα τους, θα αποτελέσουν έναν νέο πόλο έλξης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έξοδο της συλλογής του Έλληνα συλλέκτη Δημήτρη Δασκαλόπουλου, από τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές συλλογές της πρόσφατης τέχνης, με αυστηρά επιλεγμένα έργα.

"Η επιτυχημένη σύγχρονη τέχνη", κατά την άποψη του συλλέκτη, όπως τη διατύπωσε το περασμένο Σάββατο στα εγκαίνια, "μπορεί να είναι αποκαλυπτική, ενοχλητική και καθαρτήρια. Δεν αποδίδει το ορατό, αλλά αποκαλύπτει το αόρατο. Κάνοντάς μας να δούμε μακρύτερα και βαθύτερα, ξεκαθαρίζει τη ματιά μας, χωρίς όμως να καθησυχάζει τη συνείδησή μας".

Μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, που καταλαμβάνουν τεράστιες αίθουσες στον πρώτο και δεύτερο όροφο του μουσείου, έχουν τοποθετηθεί σε μια ευρηματική διάδραση μεταξύ τους. Επί έναν χρόνο, μάθαμε, οι επιμελητές, με επικεφαλής τη Νάνσι Σπέκτορ, από το Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης, μελετούσαν το "Φωτεινό Διάστημα", όπως είναι ο τίτλος της έκθεσης, εμπνευσμένος από την "Ασκητική" του Καζαντζάκη.

Η ανατροπή ποικίλων στερεοτύπων αποκαλύπτεται στην αίθουσα, όπου δεσπόζει το διαμελισμένο "Κεφάλι - ντομάτα" του Πολ ΜακΚάρθι και φιγουράρουν οι φωτογραφίες που συνδέουν την πολιτική με το πετρέλαιο του Νέιτ Λόουμαν, ο οποίος, όπως είπε, τις βάπτισε με ονόματα από την τηλεοπτική "Δυναστεία", έχοντας στον νου του την οικογένεια Μπους.

Ο επισκέπτης θα σταθεί και θα επιστρέψει ξανά και ξανά στα περισσότερα έργα, στη "Διαφορά έντασης" της Μόνα Χατούμ, στον "Άνθρωπο των σπηλαίων", από κολλητική ταινία, του Τόμας Χίρσχορν, στο σαραντακάναλο πορτρέτο μιας κοινότητας έξω από την Κωνσταντινούπολη του Κουτλούγκ Αταμάν, στην εγκατάσταση με το αγκαθωτό σύρμα, χρήσιμο για φυλακές και τείχη, του Κέντελ Γκιρς, στα απωθητικά "φαρμακεία" του Ντάμιεν Χιρστ, στη ροζ εγκατάσταση του Αλέξανδρου Ψυχούλη, εμπνευσμένη από Παλαιστίνια καμικάζι, για τον οποίο, όπως μας είπε, "η καταδίκη των Ελλήνων καλλιτεχνών είναι να έχουν εκλάμψεις και καλές παρουσιάσεις στο εξωτερικό και να επιστρέφουν στην Ελλάδα στο σημείο-μηδέν".

"Ενας εφήμερος φύλακας"
Το "Φωτεινό διάστημα" αποτελεί μια ανάγνωση της Συλλογής Δασκαλόπουλου. Το ερώτημα που τέθηκε είναι αν το ελληνικό κοινό θα κάνει τις δικές του αναγνώσεις. "Εγώ ως συλλέκτης δεν είμαι τίποτα περισσότερο από ένας μεσάζων. Ενας εφήμερος φύλακας της δημιουργικότητας άλλων ανθρώπων, ένας σύνδεσμος μεταξύ των έργων και του ευρύτερου κοινού, στο οποίο ουσιαστικά ανήκουν".

Ο ίδιος επιθυμεί να κάνει δημόσιο κτήμα τη συλλογή του. Όμως, "δεν με ενδιαφέρει να κάνω ένα μουσείο δικό μου, αλλά να φορτιστεί μια κατάσταση καλλιτεχνικά". "Υπάρχει σκέψη για ένα Γκουγκενχάιμ στην Αθήνα;" ρωτήθηκε η Νάνσι Σπέκτορ. Η απάντηση ήταν πως δεν υπάρχει τέτοιο σχέδιο, αλλά όταν ανθοφορήσουν τα σχέδια του συλλέκτη στην Αθήνα, είναι διαθέσιμοι για παροχή συμβουλών.

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Η Ελλάδα της χρεοκοπίας έχει περιθώριο να αναπτύξει την τέχνη; Ο πρόεδρος του ΣΕΒ απαντά: "Ναι, ακόμα κι αν χρειάζεται μεγαλύτερος πόνος. Οι μεγάλες αναγεννήσεις γίνονται μέσα από κάποιας μορφής τέφρα".

Περισσότερα στο www.guggenheim-bilbao.es
Αποστολή Μπιλμπάο: Δήμητρα Ρουμπουλα
Πηγή: www.e-go.gr

Περισσότερες φωτογραφίες: http://www.ispania.gr/fotogalerias/el-intervalo-luminoso-the-d-daskalopoulos-collection-en-el-museo-guggenheim