Joan Manuel Serrat

Ένας ζωντανός θρύλος από την Καταλονία…

Ο Joan Manuel Serrat είναι σήμερα ο πιο γνωστός και αναγνωρίσιμος Ισπανός τραγουδοποιός διεθνώς. Η μουσική του δεν είναι μία συμβατική πρόταση προς κατανάλωση˙ είναι συνώνυμη της ποίησης, του έρωτα, της ελευθερίας, του αγώνα για ζωή και αξιοπρέπεια. Δεν ανήκει μόνο στη δική του γενιά, αλλά και σε όλες τις γενιές που ακολούθησαν από τότε σε Ισπανία και Λατινική Αμερική, γιατί αγκαλιάζει τον άνθρωπο, χωρίς διακρίσεις και πέρα από εποχές.

Ο Joan Manuel Serrat γεννιέται στη Βαρκελώνη στις 27 Δεκεμβρίου του 1943. Μεγαλώνει στην εργατική συνοικία Poble-Sec, στα χρόνια που ακολουθούν τον ισπανικό εμφύλιο. Τελειώνει το Επαγγελματικό Λύκειο στην Tarragona, με ειδικότητα στη βιομηχανική μεταλλευτική. Στα 17 του, ο πατέρας του τού χαρίζει την πρώτη του κιθάρα. Τα συναισθήματα και οι ανησυχίες του καθρεφτίζονται στο τραγούδι ‘‘Una Guitarra’’ (‘‘Μία Κιθάρα’’), που αργότερα θα περιλαμβάνοταν στον πρώτο του δίσκο. Το 1960 εγγράφεται στη Σχολή Αγρονόμων Μηχανικών της Βαρκελώνης. Μαζί με τρεις συμφοιτητές του, στήνει ένα μουσικό συγκρότημα και οργανώνουν συναυλίες.

Στα τέλη του 1964, ο Serrat εμφανίζεται στην εκπομπή ‘‘Radiascope’’ του Ραδιοφωνικού Σταθμού Βαρκελώνης. Επρόκειτο για μία ζωντανή εκπομπή νέων ταλέντων, στην οποία συμμετείχαν Καταλανοί τραγουδιστές. Εκεί ο Serrat ερμηνεύει τρία τραγούδια και διακρίνεται για τη φρεσκάδα της φωνής του και την ομορφιά των στίχων του. Λίγο αργότερα υπογράφει συμβόλαιο για τον πρώτο του δίσκο. Την ίδια χρονιά γίνεται μέλος του ‘‘Els Setze Jutges’’ (‘‘Οι Δεκάξι Δικαστές’’), ένα κίνημα Καταλανών τραγουδιστών, που υπερασπίζονταν το δικαίωμα να ερμηνεύουν τραγούδια στα καταλανικά, πράγμα το οποίο απαγόρευε το καθεστώς του Φράνκο. Στο πρόσωπό του Serrat, το καταλανικό Nova Cançó (Νέο Τραγούδι), έχοντας ως αναφορά το γαλλικό chanson (Jacques Brel, Georges Brassens, Léo Ferré...), βρίσκει έναν από τους πρωτοπόρους του.

Το 1965 ηχογραφεί το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ, με τη μικρή καταλανική εταιρία Edigsa. Πρόκειται για έναν δίσκο μεσαίας διάρκειας, με μόλις τέσσερα κομμάτια. Στις 14 Μαΐου πραγματοποιεί την πρώτη του εμφάνιση ως σολίστας και μέλος του ‘‘Els Setze Jutges’’.

Τον επόμενο χρόνο παίρνει το πτυχίο του αγρονόμου μηχανικού με άριστα και αποφασίζει να συνεχίσει για βιολόγος, όμως διακόπτει τις σπουδές μετά το τρίτο έτος. Μπροστά στο δίλημμα να δουλέψει ως αγρονόμος ή να ασχοληθεί με τη μουσική, ο Serrat επιλέγει το δεύτερο, μετά την επιτυχία του ‘‘Ara Que Tinc Vint Anys’’, από το δεύτερο μεσαίας διάρκειας άλμπουμ του.

Το 1967 εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ισπανική τηλεόραση και ερμηνεύει τραγούδια στα καταλανικά, παρότι δεν συνηθιζόταν η αναμετάδοση μουσικών κομματιών στη συγκεκριμένη γλώσσα. Ο τρίτος δίσκος του, με κομμάτια όπως το ‘‘Cançó De Matinada’’ και ‘‘Paraules D’ Amor’’, είναι ο πρώτος δίσκος στα καταλανικά που ανεβαίνει στην πρώτη θέση των charts της Ισπανίας και μαζί έρχονται οι πρώτες διακρίσεις.

Την επόμενη χρονιά ηχογραφεί το πρώτο single στα ισπανικά, με τη δισκογραφική Zafiro, αποτελούμενο από τα κομμάτια ‘‘El Tirititero’’ και ‘‘Poema De Amor’’. Τα μέλη του Nova Cançó, καθώς και άλλοι καταλανικοί φορείς, δείχνουν ανοιχτά τη δυσαρέσκειά τους και του ασκούν πίεση. Παράλληλα, του ανατίθεται η εκπροσώπηση της χώρας του στη Eurovision. Επιλέγεται το τραγούδι ‘‘La, La, La’’ με συνθέτες τους Manuel de Calva και Ramón Arcusa (γνωστούς ως El Dúo Dinámico). Ο Serrat εξηγεί τους λόγους για τους οποίους επιθυμεί να τραγουδήσει το κομμάτι με καταλανικούς στίχους στον διαγωνισμό. Τελικά, δεν γίνεται δεκτό το αίτημά του και αναγκάζεται να αποσυρθεί, ενώ ταυτόχρονα ξεκινά από τα ΜΜΕ μία τρομερή εκστρατεία εναντίον του, που καταλήγει σε απαγόρευση μετάδοσης των κομματιών του από τους κρατικούς σταθμούς της ισπανικής ραδιοτηλεόρασης.

Το 1969 κυκλοφορεί τον πρώτο του μεγάλης διάρκειας δίσκο στα ισπανικά, με τίτλο ‘‘La Paloma’’. Το ομώνυμο κομμάτι αποτελεί μελοποιημένο ποίημα του Rafael Alberti. Στις 8 Μαΐου αποκτά έναν γιο, τον Queco, καρπό της σχέσης του με το μοντέλο Mercedes Doménech. Λίγο αργότερα ηχογραφεί στο Μιλάνο τον δίσκο ‘‘Dedicado A Antonio Machado’’ (‘‘Αφιερωμένο Στον Antonio Machado’’), με ποιήματα του σπουδαίου Machado, μελοποιημένα από τον ίδιο. Η ανταπόκριση του κοινού ξεπερνά κάθε προηγούμενο και το άλμπουμ σημειώνει τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ισπανική δισκογραφία. Το ‘‘Cantares’’ θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της καριέρας του και κλασικό –πλέον– κομμάτι. Τον Οκτώβριο ξεκινά σειρά συναυλιών σε πλήθος χωρών της Λατινικής Αμερικής. Όπου κι αν εμφανίζεται, αποσπά διακρίσεις και κερδίζει κριτικές και εντυπώσεις. Στη Χιλή, μάλιστα, έχει την τιμή να γνωρίσει τον Pablo Neruda. Οι μήνες των εμφανίσεων από τρεις διπλασιάζονται σε έξι.

Τον επόμενο χρόνο επιστρέφει στη Λατινική Αμερική. Κατά την παραμονή του στην Αργεντινή, το Αργεντίνικο Συνδικάτο Θεάματος (Sindicato Argentino Del Espectáculo) τον ανακηρύσσει επίτιμο μέλος του Μπουένος Άιρες, ύψιστη τιμή, αν σκεφτούμε πως διάκριση τέτοιας φύσης μόνο ο Carlos Gardel είχε λάβει μέχρι τότε.

Τέλη του 1971 ο Serrat βγάζει στην κυκλοφορία το ‘‘Mediterráneo’’, ένα άλμπουμ ιστορικό και το πιο εμβληματικό του συγχρόνως. Για πολλές εβδομάδες καταλαμβάνει την πρώτη θέση στις λίστες των πωλήσεων και γίνεται χρυσό. (Πρόσφατα χαρακτηρίστηκε από το περιοδικό Rolling Stone, ως το καλύτερο pop-rock κομμάτι στην ιστορία της ισπανικής μουσικής.) Το Δεκέμβριο του 1972 προστίθεται στο ενεργητικό του ακόμη ένας σπουδαίος δίσκος (‘‘Miguel Hernández’’), με ποιήματα του Miguel Hernández, που μελοποίησε ο ίδιος.

Το 1973 ανακοινώνεται η παύση συνεργασίας του με τη Zafiro και η δισκογραφική Ariola πληρώνει το αστρονομικό ποσό των 8 εκατομμυρίων πεσετών (σημερινά 48 εκατομμύρια ευρώ) για την υπογραφή του συμβολαίου. Τέλη του έτους έχει έτοιμο νέο δίσκο (‘‘Per Al Meu Amic’’), τον καλύτερο της καριέρας του στα καταλανικά, σύμφωνα με τη γνώμη πολλών ακροατών του.

Την επόμενη χρονιά αίρεται το βέτο του 1968 και στις 28 Μαρτίου μεταδίδεται ζωντανά από το κρατικό κανάλι εκπομπή με τον Serrat. Τον Απρίλιο κυκλοφορεί νέο LP με τίτλο ‘‘Canción Infantil’’. Οι επισκέψεις στη Λατινική Αμερική μοιάζουν να πληθαίνουν κάθε χρόνο. Τριάντα συναυλίες δίνει μόνο στην Αργεντινή και εξαιτίας σωματικής κόπωσης μειώνει τις καλοκαιρινές του εμφανίσεις επί ισπανικού εδάφους.

Το Σεπτέμβριο του 1975, ενώ βρίσκεται στο Μεξικό, καταδικάζει δημοσίως τις ανθρωποκτονίες των φρανκιστών και εκφράζει αλληλεγγύη προς το Μεξικανό Πρόεδρο για τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με την Ισπανία. Το ‘‘... Para Piel De Manzana’’, πρώτο άλμπουμ με τη δισκογραφική Ariola, στιγματίζεται εξαιτίας των «αμφιλεγόμενων» δηλώσεων του τραγουδιστή. Απαγορεύεται η ραδιοφωνική μετάδοση των τραγουδιών του, αποσύρονται οι δίσκοι του από την κυκλοφορία και δίνεται εντολή σύλληψής του. Εκείνος αναγκάζεται να αυτοεξοριστεί για 11 ολόκληρους μήνες. Μετά το θάνατο του Φράνκο, ξεκινά νέα περιοδεία στη Λατινική Αμερική και από την Κούβα θα βρεθεί στη Νέα Υόρκη, στο Town Hall του Μπρόντγουέι, για να γνωρίσει κι εκεί τεράστια επιτυχία. Ακολουθούν Λος Άντζελες και Σαν Φρανσίσκο. Κατά τη διάρκεια της εξορίας δεν κατορθώνει να συνθέσει ούτε ένα τραγούδι και καταφεύγει σε κομμάτια άλλων τραγουδιστών για να εκφράσει τα αγωνιστικά του αισθήματα. Ο βασιλιάς Juan Carlos τού παραχωρεί αμνηστία, κι έτσι στις 20 Αυγούστου προσγειώνεται στη Βαρκελώνη. Στη συνέντευξη τύπου που λαμβάνει χώρα στα γραφεία της Ariola, δηλώνει πανέτοιμος να «διαδραματίσει τον πολιτικό και κοινωνικό ρόλο που του αναλογεί». Πράγματι, έχει ενεργή συμμετοχή στις εκδηλώσεις και διεκδικήσεις αυτής της περιόδου όπου επαναφέρεται το δημοκρατικό καθεστώς.

Στην ελεύθερη πλέον Ισπανία φτάνει η ώρα των βουλευτικών εκλογών (1977) και ο Serrat υποστηρίζει την εκστρατεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Καταλονίας (PSC). Κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο πραγματοποιεί σειρά συναυλιών σε μικρά χωριά της Καταλoνίας, ενώ στις 15 Αυγούστου συναντιέται στη σκηνή με τους Pau Riba, Raimon, Marina Rossel, Víctor Manuel και Ana Belén. Τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους, βγαίνει στην κυκλοφορία ο νέος του δίσκος ‘‘Res No És Mesquí’’, σε στίχους του καταλανού φουτουριστή ποιητή Joan Salvat-Papasseit. Πρόκειται για ένα άλμπουμ μεγάλης μουσικής αξίας, την οποία αναδεικνύει η υπέροχη ενορχήστρωση του Josep Maria Bardagí. Στις 23 Δεκεμβρίου ο Serrat παντρεύεται με τo εικοσάχρονο μοντέλο Candela Tiffón, την οποία είχε γνωρίσει μετά την επιστροφή του από το Μεξικό.

Δυο χρόνια μετά, γεννιέται η κόρη του, María. Η χαρά της οικογένειας επισκιάζεται λίγους μήνες αργότερα από το θάνατο του πατέρα του Serrat. Ο τραγουδοποιός περνάει μια οδυνηρή περίοδο που τον απομακρύνει από τα μουσικά πράγματα. Ακυρώνει τις καλοκαιρινές συναυλίες, όμως τον Οκτώβριο παρουσιάζει νέο δίσκο (‘‘Tal Com Raja’’).

Το 1981 εμφανίζεται το LP ‘‘En Tránsito’’, που δίνει μια πιο ώριμη και ανανεωτική πνοή στο έργο του. Τα κομμάτια ‘‘Esos Locos Bajitos’’ και ‘‘No Hago Otra Cosa Que Pensar En Ti’’ γίνονται μεγάλες επιτυχίες και ο δίσκος κατακτά την πρώτη θέση των πωλήσεων. Για δεύτερη φορά αίρεται το βέτο της κρατικής τηλεόρασης και μεταδίδεται ένα σημαντικό αφιέρωμα στον τραγουδοποιό.

Στις 23 Νοεμβρίου του 1982 λαμβάνει μέρος στο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ του Nueva Canción στην Κούβα (Primer Festival Internacional de la Nueva Canción). Κατά τη λήξη του, ιδρύεται μία διεθνής επιτροπή του Nueva Canción, στην οποία ενώνουν τις δυνάμεις τους –μαζί με τον Serrat– οι Daniel Viglietti, Carlos Mejía Godoy, Silvio Rodríguez, Armando Tejada Gómez, Óscar Chávez, Saen Tokas, Elke Bittrhof και Ángel Parra.

Την επόμενη χρονιά παρουσιάζει νέα δισκογραφική δουλειά (‘‘Cada Loco Con Su Tema’’) με ενδιαφέροντα κομμάτια, όπως το ‘‘De Vez En Cuando La Vida’’, το ‘‘Sinceramente Tuyo’’ και το ομώνυμο ‘‘Cada Loco Con Su Tema’’. Λίγους μήνες αργότερα, το άλμπουμ θα ξεπεράσει τα 250.000 αντίγραφα και θα γίνει χρυσό. Μετά από αναγκαστική απουσία έξι χρόνων επιστρέφει στην Αργεντινή, σαν να μην είχε φύγει ποτέ. 300.000 θεατές απολαμβάνουν τη μαγεία του Καταλανού τραγουδοποιού σε 13 συναυλίες. Η περιοδεία συνεχίζεται σε Βραζιλία, Εκουαδόρ, Περού και Βενεζουέλα, όμως οι εμφανίσεις του σε Χιλή ακυρώνονται, επειδή ο Pinochet τού απαγορεύει την είσοδο. Γυρνώντας στην πατρίδα, πραγματοποιεί μία από τις μεγαλύτερες περιοδείες του στην Ισπανία, διάρκειας έξι μηνών.

Μέσα στα επόμενα έτη κυκλοφορεί τα άλμπουμ ‘‘Fa Vint Anys Que Tinc Vint Anys’’ (1984), με τα κομμάτια ‘‘Plany Al Mar’’ και ‘‘Seria Fantàstic’’ να κλέβουν τις εντυπώσεις, ‘‘El Sur También Existe’’ (1985), μελοποιημένη ποίηση του Ουρουγουανού Mario Benedetti, ‘‘Bienaventurados’’ (1987), μία σκληρή κριτική στην Καθολική και Προτεσταντική Εκκλησία, καθώς και στις δικτατορίες που ακόμη επιβίωναν, και ‘‘Material Sensible’’ (1989).

Η πέμπτη δεκαετία της ζωής του Serrat έχει να δώσει εξίσου αξιόλογο υλικό: ‘‘Utopía’’ το 1992, ‘‘Nadie Es Perfecto’’ το 1994, ‘‘Banda Sonora D’ Un Temps, D’ Un Pais’’ το 1996 (αφιέρωμα στους συντρόφους του από το Nova Cançó), ‘‘El Gusto Es Nuestro’’, επίσης το 1996, σε σύμπραξη με τους Víctor Manuel, Ana Belén και Miguel Ríos, ‘‘Sombras De La China’’ το 1998 –που απέσπασε εξαιρετικές κριτικές– και ‘‘Cansiones’’ το 2000, μία συλλογή με αγαπημένα κομμάτια μεγάλων τραγουδοποιών της Λατινικής Αμερικής, όπως η Violeta Parra, ο Víctor Jara, ο Simón Díaz, ο José Alfredo Jiménez, ο Enrique Santos Discépolo κ.ά. Στις 26 Ιουλίου του ίδιου έτους, ο Serrat λαμβάνει το Διεθνές Βραβείο Antonio Machado για τη συνεισφορά του στη διάδοση της ηθικής και της αισθητικής του Σεβιγιάνου ποιητή.

Ο νέος αιώνας τού φέρνει νέες εμπνεύσεις: ‘‘Versos En La Boca’’ (2002) και ‘‘Serrat Sinfónico’’ (2003), ζωντανή ηχογράφηση με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βαρκελώνης. Το 2004 δίνει το στίγμα του σε έναν θαυμάσιο συλλογικό δίσκο, το ‘‘Neruda En El Corazón’’, όπου ερμηνεύει συγκλονιστικά το ‘‘Poema XX’’ του χιλιανού ποιητή Pablo Neruda. Το 2005 κάνει γνωστό ότι πάσχει από καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Το κοινό τον στηρίζει και, μετά την ανάρρωσή του, ξεκινάει ακόμη μία μεγάλη περιοδεία στη χώρα του για 150 εμφανίσεις. Στις 15 Μαρτίου του 2006 ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης για τη συμβολή του στην ισπανική και καταλανική κουλτούρα, και, δέκα μέρες μετά, λαμβάνει το Medalla de Oro al Mérito en el Trabajo, για το σύνολο της επαγγελματικής του πορείας.

Ο τελευταίος προσωπικός του δίσκος, ‘‘Μô’’ κυκλοφόρησε το 2006 στα καταλανικά. Το 2007 βραβεύεται με τιμητικό μετάλλιο από το Κοινοβούλιο της Καταλονίας προς αναγνώριση του αγώνα του για την υπεράσπιση της καταλανικής γλώσσας και κουλτούρας. Τον ίδιο χρόνο δίνει συναυλίες με τον Joaquín Sabina σε 30 πόλεις της Ισπανίας και 20 της Λατινικής Αμερικής (71 εμφανίσεις στο σύνολο). Καθένας τους ερμηνεύει τραγούδια του άλλου και η μοναδική τους χημεία ηχογραφείται ζωντανά για να γίνει το άλμπουμ ‘‘Dos Pájaros De Un Tiro’’ (‘‘Μ’ Ένα Σμπάρο Δυο Τρυγόνια’’).

Η σαραντάχρονη μουσική πορεία του Serrat, χωρίς υπερβολές, φαντάζει μια ατέλειωτη κούρσα. Το ακούραστο και ανήσυχο πνεύμα του παράγει περίπου έναν προσωπικό δίσκο το χρόνο (Μετράει συνολικά 28 δίσκους μικρής και μεσαίας διάρκειας, σχεδόν 40 LP και CD, 10 συλλογές δικές του και άλλες 40 μαζί με άλλους καλλιτέχνες, 40 δίσκους που κυκλοφόρησαν αποκλειστικά για τη Λατινική Αμερική και περίπου 50 συμμετοχές σε δίσκους άλλων μουσικών). Πολυάριθμες είναι κάθε χρόνο οι συναυλίες που δίνει ο τραγουδοποιός σε Ισπανία και Λατινική Αμερική, εκεί όπου τον καλεί ο κόσμος για να του χαρίσει διακρίσεις και θερμό χειροκρότημα. Μέχρι σήμερα έχει λάβει 20 τιμητικούς τίτλους και βραβεία.

Πρέπει να σημειώσουμε πως ο Joan Manuel Serrat –μεταξύ άλλων– είναι ο άνθρωπος που κατεξοχήν έδωσε φωνή σε πολύ σημαντικούς ισπανόφωνους ποιητές (πάνω από 20 στον αριθμό), που διαφορετικά πολύς κόσμος δεν θα διάβαζε ούτε θα γνώριζε ποτέ του. Κατάφερε, καλύτερα από οποιονδήποτε μουσικό της εποχής του, να μελοποιήσει ποίηση στρατευμένη στις ανάγκες των ισπανόφωνων λαών. Και, ως ευχάριστο επακόλουθο, πολλοί προσέγγισαν την ποίηση και διαπίστωσαν πως είναι απαραίτητη στην καθημερινότητά μας.

Ως χαρισματικός άνθρωπος, ο Serrat έχει διαπρέψει σε όλα του τα μουσικά εγχειρήματα. Έχει πειραματιστεί με το παραδοσιακό τραγούδι της Λατινικής Αμερικής και με ρυθμούς όπως η copla, το αργεντίνικο tango και το bolero, αποδεικνύοντας κάθε φορά τις αξιοζήλευτες δυνατότητές του. Επιπλέον, συνδύασε το μουσικό του ταλέντο με ρόλους στον κινηματογράφο (σε τέσσερις ταινίες, χωρίς μεγάλη επιτυχία), εμφανίσεις στην τηλεόραση, συμμετοχές σε ραδιοφωνικές εκπομπές και συγγραφή προλόγων για βιβλία και δίσκους φίλων του. Πολλές φορές έχει χρησιμοποιηθεί κάποιο κομμάτι του σε διαφημιστικά σποτ, ενώ σε τηλεοπτικές σειρές και ισπανόφωνα φιλμ συχνά έχουν γίνει αναφορές στον τραγουδοποιό ή σε συγκεκριμένο θέμα του μέσω της εικόνας, της μουσικής ή του σεναρίου. Η μορφή του τραγουδοποιού έχει κάνει την εμφάνισή της σε κόμικς και ο ίδιος έχει συμμετάσχει πολλάκις σε χιουμοριστικές εκπομπές.

Ας σταθούμε όμως λίγο στη θεματολογία της μουσικής του. Ο Serrat, εκτός από τα ζητήματα που θίγουν λίγο πολύ οι ερμηνευτές όλων των εποχών (αυτοβιογραφικά, έρωτας, ερωτική απογοήτευση, αποχωρισμός, νοσταλγία κλπ.), ασχολείται με το νόημα της ζωής, τη φύση και την οικολογία, την ανοχή, τα γηρατειά και το θάνατο. Σε πολλά κομμάτια αντικατοπτρίζει την εξαιρετική αίσθηση του χιούμορ που τον διακρίνει, προσδίδει ειρωνεία στον μουσικό του λόγο και σατιρίζει τις σύγχρονες καταστάσεις. Αν συνυπολογίσουμε τους στίχους που άντλησε από τον κόσμο της ποίησης –έναν κόσμο που τόσο πολύ τον σημάδεψε στο πνεύμα και την στιχουργική του–, διαπιστώνουμε πως ο Serrat, πέρα από πολύπλευρος και ολοκληρωμένος δημιουργός, είναι ένα σπάνιο μουσικό και κοινωνικό φαινόμενο, που δικαίως ξεπέρασε τα σύνορα της πατρίδας του.

Αναμφισβήτητα, αποτελεί πρότυπο για νεότερους και συνομήλικούς του μουσικούς. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια της τραγουδίστριας Olga Román: «Όπως όλος ο κόσμος, ξεκίνησα ακούγοντας Serrat». Άλλοι τραγουδιστές, όπως ο Ignacio Copani, που έγραψε το κομμάτι ‘‘Maldito Serrat’’ (‘‘Καταραμένε Serrat’’), παρά το θαυμασμό τους, εκφράζουν το παράπονο ότι ο μεγάλος αυτός δάσκαλος τα είπε όλα στα τραγούδια του και δεν άφησε τίποτα για τις νεότερες γενιές συνθετών. Σχεδόν 45 στον αριθμό είναι οι μουσικοί που έχουν αφιερώσει κομμάτια δικά τους στον Serrat, έχουν τραγουδήσει κάποιο δικό του στίχο σε ένα από τα τραγούδια τους ή έχουν κάνει αναφορά σε εκείνον μέσα από αυτά, δείχνοντας έτσι τη σημαντική θέση που κατέχει στη μουσική τους παιδεία και ίσως στον ψυχικό τους κόσμο.

Ο Serrat παραμένει μοναδικός και αμίμητος! Η μουσική του χαρακτηρίζεται από την ίδια ειλικρίνεια και καθαρότητα που αποπνέει το χαμόγελό του. Προσκαλεί τον καθένα σε μια στάση ζωής που κάποιοι έχουν ασπαστεί, φιλοδοξούν να ασπαστούν ή επιθυμούν να «περάσουν» στα παιδιά τους. Οι στίχοι του, χωρίς να είναι απλοϊκοί, διαθέτουν την αρετή της απλότητας, ακόμα και όταν μιλούν για τη μεγαλύτερη αλήθεια. Σε τέτοιο βαθμό, που αν αναφέρουμε ένα στίχο του στην καθημερινότητά μας, ηχεί παρόμοια με ρητό γεννημένο από τη λαϊκή σοφία. Ο Serrat λέει αυτά που σκέφτεται και πράττει αυτά που λέει, χωρίς να υποτάσσεται σε μόδες, μιλά για όλα εκείνα που έχουν σημασία στη ζωή, έχει τον τρόπο του να κυνηγά ουτοπίες και να περιγελά το θάνατο, ενώ δεν σταματά ποτέ να προσφέρει απαντήσεις και να θέτει ερωτήματα. Μέσα σ’ όλα αυτά τα χρόνια, έχει κατορθώσει να μορφώσει συναισθηματικά και να πλάσει συνειδήσεις. Η φωνή του είναι αυτή ενός φίλου απ’ τα παλιά, ενός έμπιστου, ενός δασκάλου, ενός αδερφού. Είναι το γράμμα που λάβαμε από εκείνο τον εφηβικό έρωτα που ποτέ δεν μας έγραψε.

Το φαινόμενο Serrat από την αρχή της εμφάνισής του έδωσε τροφή για σκέψη και κοντά στα 20 βιβλία γράφτηκαν, με σκοπό να το αναλύσουν και να το ερμηνεύσουν. Και δεν είναι καθόλου περίεργο που έχουν κυκλοφορήσει 5 συλλογικοί δίσκοι αφιερωμένοι στον τραγουδοποιό, με συναδέλφους του να ερμηνεύουν δικά του κομμάτια.

Οι φίλοι και συνεργάτες που τον γνωρίζουν προσωπικά μιλούν για έναν άνθρωπο με ευγενικό και ακέραιο χαρακτήρα, γενναιόδωρο και καλό φίλο. Μία ευαίσθητη, γοητευτική προσωπικότητα, προικισμένη με άφθονο χιούμορ και ταλέντο. Ως τραγουδοποιός και μουσικός δεν έχει υποπέσει σε λάθη, αγαπά αυτό που κάνει και το πιστεύει. Αποτελεί μουσικό φαινόμενο, γιατί εκατομμύρια οπαδοί τον παρακολουθούν, όχι γι’ αυτό που ήταν, αλλά γι’ αυτό που εξακολουθεί να είναι. Στις συναυλίες του θα δεις γονείς με τα παιδιά τους, παιδιά με τον πρώτο τους έρωτα κι ανθρώπους μόνους. Ακόμα κι αν υπάρχουν χιλιάδες άτομα γύρω σου, δίνει την εντύπωση πως τραγουδάει μόνο για σένα.

Ο Serrat μια μέρα θέλησε να γίνει τραγουδιστής και κατέληξε να γίνει τραγούδι. Μία μορφή ιερή για πολλούς, που παραδίδει μια τεράστια μουσική κληρονομιά στην ισπανόφωνη μουσική. Ας τον ακούσουμε όταν, από κοινού με τον Machado, λέει στον καθένα μας «Caminante, no hay camino, se hace camino al andar, golpe a golpe y verso a verso...», δηλαδή «Οδοιπόρε, δεν υπάρχει δρόμος, το δρόμο τον ανοίγεις με το βήμα σου, χτύπο το χτύπο και στίχο το στίχο…». Και η ανθρωπότητα αιώνες τώρα γοητεύεται από εκείνους που δίνουν στις λέξεις τον ευγενή σκοπό να συγκινούν...

Δισκογραφία:

LP
1967: ‘‘Ara que tinc vint anys’’
1968: ‘‘Cançons tradicionals’’
1969: ‘‘Com ho fa el vent’’
1969: ‘‘La paloma’’
1969: ‘‘Dedicado a Antonio Machado, poeta’’
1970: ‘‘Serrat 4’’
1970: ‘‘Mi niñez’’, γνωστός και ως ‘’Disco blanco’’
1971: ‘‘Mediterráneo’
1972: ‘‘Miguel Hernández’’
1973: ‘‘Per al meu amic’’
1974: ‘‘Canción infantil…’’, γνωστός και ως ‘’Para vivir’’
1975: ‘‘...Para piel de manzana’’
1977: ‘‘Res no és mesquí’’
1978: ‘‘1978’’
1980: ‘‘Tal com raja’’
1980: ‘‘Encontre’’
1981: ‘‘En tránsito’’
1981: ‘‘Álbum de Oro’’
1981: ‘‘Serrat 12 anys’’
1983: ‘‘Cada loco con su tema’’
1984: ‘‘Fa vint anys que tinc vint anys’’
1984: ‘‘En directo’’
1985: ‘‘El Sur también existe’’
1986: ‘‘Sinceramente teu’’ (με τους María Bethania, Raimundo Fagner, Gal Costa, Caetano Veloso και Toquinho)
1987: ‘‘Bienaventurados’’
1989: ‘‘Material sensible’’

CD
Το σύνολο της δισκογραφίας κυκλοφόρησε σε CD τα έτη 1990, 2000 και 2007.
1992: ‘‘Utopía’’
1994: ‘‘Nadie es perfecto’’
1996: ‘‘Banda sonora d' un temps, d' un país’’
1996: ‘‘El gusto es nuestro’’ (με τους Ana Belén, Miguel Ríos και Víctor Manuel)
1997: ‘‘Liliana, Historia de Babar y Viaje a la luna’’ (αφηγήσεις με μουσική)
1997: ‘‘Liliana, Història de Babar i Viatge a la lluna’’ (αφηγήσεις με μουσική)
1998: ‘‘Sombras de la China’’
2000: ‘‘Cansiones’’
2002: ‘‘Versos en la boca’’
2003: ‘‘Serrat sinfónico’’
2006: ‘‘Mô’’
2007: ‘‘Dos pájaros de un tiro’’ (με τον Joaquín Sabina)

Συλλογικοί δίσκοι αφιερωμένοι στον Serrat
1995: ‘‘Serrat, eres único’’
2005: ‘‘Serrat, eres único 2’’
2005: ‘‘Cuba le canta a Serrat’’
2006: ‘‘Per al meu amic Serrat’’
2007: ‘‘Cuba le canta a Serrat 2’’

Επίσημη ιστοσελίδα: www.jmserrat.com

Συντάκτρια: Βίκυ Ρούσκα

Πηγή: www.soundmag.gr