ADUF

Η εκρηκτική δύναμη της μίξης!

Πάει πολύς καιρός που στο ευρωπαϊκό μουσικό πανόραμα δε βλέπαμε ένα εγχείρημα με τόση αυθεντικότητα και φανερή ικανότητα να σαγηνεύσει κοινό διαφορετικών ακουσμάτων. Το Aduf είναι παραδοσιακή πορτογαλική μουσική εναρμονισμένη στην εντέλεια με αραβικούς, αφρικανικούς, φλαμένκο και κέλτικους ρυθμούς, δοσμένη με ιδιαίτερο τρόπο από ένα σχήμα μουσικών με επί κεφαλής τον κρουστό José Salgueiro και τον βιρτουόζο κιθαρίστα José Peixoto. Μην προσπαθήσετε να βρείτε ομοιότητες με άλλα σχήματα της world μουσικής· το συγκεκριμένο είναι εξαιρετικά πρωτότυπο!

To aduf είναι ένα κρουστό όργανο –κληρονομιά που άφησαν οι Άραβες φεύγοντας από την Πορτογαλία– το οποίο διασώθηκε στο μουσικό φολκλόρ της χώρας. Κατασκευάζεται από δέρμα αγελάδας που στερεώνεται σε ξύλινο τελάρο από κέδρο και καστανιά. Το aduf έχει τις ρίζες του στη Beira Baixa, πορτογαλική επαρχία που συνορεύει με την Εξτρεμαδούρα, και παίζεται συνήθως από γυναίκες.

Το πρότζεκτ παρουσιάστηκε πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της Expo ’98 στη Λισαβόνα ως μια σύλληψη του José Salgueiro. Aρχικά το σχήμα αποτελούνταν από τον Salgueiro και μια ομάδα από γυναίκες που έπαιζαν aduf από το χωριό Monsanto.

Ήταν το 2008 όταν ο Salgueiro κάλεσε τον Peixoto (πρώην κιθαρίστα των Madredeus) για να σκεφτούν και να σχεδιάσουν εκ νέου το εγχείρημα. Και για να επανέλθει μετά από τόσα χρόνια, έπρεπε να βρεθεί κάτι καινούριο για να προσφέρει στο κοινό. Η νέα πρόκληση διατηρεί την κατευθυντήρια γραμμή του αρχικού εγχειρήματος: αναζητά δεσμούς και αντιθέσεις ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν του aduf. Παράλληλα όμως εξερευνά νέους δρόμους, νέες ηχητικές, νέους διαλόγους και νέες καλλιτεχνικές συμπράξεις. Στόχος είναι το ξεδίπλωμα μιας αυθεντικής γλώσσας που ενώνει το σύγχρονο, αστικό στοιχείο με τη δύναμη των ρυθμικών εκφράσεων που απορρέουν από τις μουσικές διαφορετικών εθνικοτήτων. Πατώντας σε κομμάτια που φέρουν την υπογραφή των δυο βασικών μουσικών και σε κάποιες βερσιόν από παραδοσιακά κομμάτια και ρυθμούς, διαμορφώνεται το ρεπερτόριο. Όλοι οι μουσικοί είναι Πορτογάλοι, με εξαιρέσεις τον κρουστό Sebastian Scheriff από την Αργεντινή και την Ισπανίδα τραγουδίστρια María Berasarte. Με την παρουσία της, το σχήμα αποκτά πλέον μια ιβηρική πνοή.

Η María αποτελεί μέλος της μπάντας, παρόλο που δεν έχει σκοπό να αφήσει κατά μέρος την καριέρα της ως σολίστα. Πριν ένα χρόνο κυκλοφόρησε τον πρώτο της προσωπικό δίσκο με φάδο στα ισπανικά (Todas las horas son viejas), ενώ έχει βάλει πλώρη για το επόμενο άλμπουμ, που πρόκειται επίσης να είναι ριψοκίνδυνο ως σύλληψη, σύμφωνα με τα λεγόμενά της. Για τη συμμετοχή της στους Aduf, λέει: «Πρόκειται για ένα είδος ερμηνείας που απαιτεί πολλά από εμένα· με παρασέρνει σε χορό, με μεταφέρει έξω από τον εαυτό μου και φέρνει στην επιφάνεια την πιο άγρια πλευρά μου».

Το aduf, από τις αρχές ακόμα του εγχειρήματος, υφίσταται αλλαγές όχι μόνο στις διαστάσεις του, αλλά και στον τρόπο παιξίματός του. Έπρεπε να γίνουν αρκετοί πειραματισμοί ώστε να βρεθεί το μέγεθος που θα προσέφερε την κατάλληλη ακουστική, αλλά και θα επέτρεπε το παίξιμό του. Στην τελική μορφή του αποκτά αρκετά μεγαλύτερες διαστάσεις (1.30 εκ. × 1.30 εκ. και 1.50 εκ. × 1.50 εκ.) και παίζεται με μπαγκέτες, μεταμορφώνοντας τον ντροπαλό ήχο του αυθεντικού aduf σε έναν ήχο δυνατό, μπάσο και τελλουρικό, που μεταδίδει μια ενέργεια έξω από τα συνηθισμένα... ενέργεια που θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε με αυτή της μπόρας! Κάποια aduf από το αρχικό πρότζεκτ υποβλήθηκαν σε βελτιώσεις και άλλα κατασκευάστηκαν για να καλύψουν τις νέες ανάγκες.

Ήδη έχει κυκλοφορήσει o ομώνυμος δίσκος της μπάντας, ωστόσο θεωρώ πως στάθηκα πολύ τυχερή που μπόρεσα και παρακολούθησα ζωντανά την παράσταση τους τον περασμένο Απρίλη στην Águeda της Πορτογαλίας, κι αν μου δοθεί η ευκαιρία θα επιδιώξω να τους δω ξανά. Θα μιλήσω πρώτα για τους ήχους που πλημμυρίζουν τον συναυλιακό χώρο, έπειτα για τις οπτικές εμπειρίες και τέλος για τα συναισθήματα που δημιουργεί η μουσική αυτή.

Στη σκηνή έχουμε πληθώρα οργάνων: κιθάρα, γκάιντα, φλάουτο, τρομπέτα, βιμπράφωνο και πλήκτρα, ενώνονται με την αξιοθαύμαστη φωνή της María Berasarte. Κι όλα αυτά διοχετεύονται με ορμή μέσω του ηχητικού καναλιού των τεσσάρων γιγαντιαίων aduf, που είναι οι αναμφισβήτητοι πρωταγωνιστές! Δεν είναι περίεργο που οι ήχοι μερικές φορές πλησιάζουν την jungle, ακόμα και την trans, αφού αυτό συμβάλλει στην ανάδειξή τους. Οι ενέργειες των διαφορετικών μουσικών σφιχταγκαλιάζονται δημιουργώντας ένα εκρηκτικό αποτέλεσμα!

Στη σκηνή το πρότζεκτ του Salgueiro αποκτά άλλες διαστάσεις... Τα aduf καταλαμβάνουν οκτώ μέτρα στο πίσω μέρος της σκηνής, προκαλώντας ένα σπάνιο σκηνικό εφέ που προσφέρει στον θεατή στιγμές μοναδικής ομορφιάς κατά τη διάρκεια του θεάματος. Ναι, γιατί για θέαμα πρόκειται, και μάλιστα πολύ εντυπωσιακό! Η María ερμηνεύει τα κομμάτια με τη φωνή, με το σώμα της, με όλο της το είναι. Τραγουδά, χορεύει και μαγεύει. Τα φώτα έρχονται να συνομωτήσουν και να δώσουν διαφορετικές διαστάσεις στο χώρο. Νιώθεις μια δύναμη να σε υποβάλλει και να σε υπνωτίζει ταυτόχρονα.

Οι ήχοι είναι παλλόμενοι, αδάμαστοι και ενστικτώδεις. Θα μπορούσε καθένας να μιλήσει για διαφορετικά συναισθήματα και αισθήσεις που ξυπνάνε μέσα του όταν τους ακούει. Μεταξύ άλλων, όπως ανέφερα και προηγουμένως, η μουσική αυτή εμπεριέχει το αστικό στοιχείο, αντικατοπτρίζει δηλαδή τον σύγχρονο τρόπο ζωής στις μεγάλες πόλεις, όπως τον βιώνουμε οι περισσότεροι. Αν κρατήσουμε αυτό στο μυαλό μας, οι έντονοι και ζωντανοί ρυθμοί που ακούμε είναι όπως ο γρήγορος ρυθμός της ζωής μας σήμερα. Λίγες είναι οι φορές που ακούμε πιο αργές ακολουθίες νοτών, όπως λίγες είναι οι στιγμές που βρίσκουμε ελεύθερο χρόνο για να να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να κάνουμε αυτοκριτική ή απλά να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε. Στο A quantas ando θα μπορούσε να μιλάει ο καθένας μας χωριστά... γιατί σήμερα μάλλον περισσότερο από ποτέ αναρωτιόμαστε πού βαδίζουμε, αν έχουν νόημα οι προσπάθειές μας, και με ακόμα μεγαλύτερη επιμονή ψάχνουμε καταφύγιο στην αγάπη. Θα μπορούσε να μιλάει ακόμα και ο ίδιος ο πλανήτης που κάποτε ήταν υγιής και τώρα έχει υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες από την ανθρώπινη επέμβαση. Αυτό δε σημαίνει ότι κυριαρχούν τα αρνητικά συναισθήματα. Όχι, η μουσική αυτή είναι σαν να λέει ανοιχτά την αλήθεια, και πολύ περισσότερο τείνει στην αισιοδοξία παρά στην απαισιοδοξία. Πιο πολύ στέκεται στο παρόν, παρά στο παρελθόν.

Για τους Aduf η μουσική, κατ’ ουσίαν, δεν έχει ηλικία και η νιότη της είναι μόνιμη και παγκόσμια. Μ’ αυτό το πνεύμα συστήθηκαν και αυτή είναι η ουσία της μουσικής που θέλουν να προσφέρουν. Μια μουσική χωρίς σύνορα, ποιητική. Η γη είναι μία, αλλά επιφυλάσσει πλήθος ενεργειών.

Οι Aduf είναι οι:

José Salgueiro – κρουστά, σύνθεση, σύλληψη και ενορχήστρωση.
José Peixoto – κιθάρα, σύνθεση και ενορχήστρωση.
Maria Berasarte – φωνή.
Alexandre Diniz – πλήκτρα.
Sebastian Scheriff – κρουστά.
Ivo Costa – κρουστά.
João Correia – κρουστά.
João Contente – κρουστά.
David Leão – κρουστά.

A QUANTAS ANDO

Eu não sei a quantas ando

Já nem sei se é noite se é de dia

Sei que só de vez em quando

Eu encontro a minha simetria.

Quando tudo bate certo

Nunca acerto e cá vou andando…

Só estou bem quando estás perto

E já não sei bem a quantas ando.

Já fui ave de poleiro

Enfeitava e cantava também

Encantava o mundo inteiro

E depois?... Diz-me o que é que isso tem!...

Bati asas, fui à Lua

Fui em bando, fui de contrabando

Descansei na tua rua

E já não sei bem a quantas ando.

Fui papoila na seara

A melhor prenda de minha mãe

Essa espécie de ave rara

E depois?... Diz-me o que e que isso tem!...

Eu ja não sou tão prendada

Só às vezes, lá de vez em quando…

É quando sou tua amada

E já não sei bem a quantas ando.

Eu só estou bem

De vez em quando…

Que é que isso tem?

A quantas ando?

ΠΟΥ ΒΑΔΙΖΩ

Εγώ δεν ξέρω πού βαδίζω

Δεν ξέρω πια αν είναι νύχτα ή μέρα

Ξέρω ότι μόνο κάπου κάπου

Βρίσκω τη συμμετρία μου.

Όταν όλα πάνε καλά

Ποτέ δε βρίσκω το δρόμο κι εδώ κι εκεί περιφέρομαι...

Είμαι καλά μόνο όταν είσαι κοντά

Και δεν ξέρω πια πού βαδίζω.

Ήμουν πουλί σε κούρνια

Στόλιζα και τραγουδούσα μαζί

Τον κόσμο ολάκερο μάγευα

Και μετά...; Πες μου και τι μ’ αυτό!...

Άνοιξα φτερά, πήγα στο φεγγάρι

Έφυγα σε σμήνος, έφυγα λαθραία

Ξαπόστασα στο δρόμο σου

Και δεν ξέρω πια πού βαδίζω.

Ήμουν παπαρούνα στον αγρό

Το καλύτερο δώρο της μάνας μου

Ένα είδος σπάνιου πλάσματος

Και μετά...; Πες μου και τι μ’ αυτό!...

Εγώ δεν έχω πια χάρες

Μόνο μερικές φορές, μόνο κάπου κάπου...

Όταν είμαι η αγαπημένη σου

Και δεν ξέρω πια πού βαδίζω.

Είμαι καλά μόνο

Κάπου κάπου...

Τι μ’ αυτό;

Πού βαδίζω;

Ιστοσελίδα Aduf: http://www.adufmusica.net/
MySpace Aduf: www.myspace.com/adufmusica
MySpace José Salgueiro: http://www.myspace.com/josesalgueiro
MySpace José Peixoto: http://www.myspace.com/josepeixoto
MySpace María Berasarte: http://www.myspace.com/mariaberasarte
Παρουσίαση του Aduf – Μέρος α´ (με αγγλικούς υπότιτλους):

Παρουσίαση του Aduf – Μέρος β´ (με αγγλικούς υπότιτλους):

Σύνταξη-μετάφραση: Βίκυ Ρούσκα