Το όνομα του Τολέδο (από το λατινικό Toletum «χτισμένο σε ύψος») είναι συνδεδεμένο με την ουσία της μεσαιωνικής Ισπανίας. Είναι μια πόλη που έχει δει να ξετυλίγονται μπροστά της αιώνες ιστορίας, χωρίς να υποστεί αλλοίωση η όψη της. Γιατί από αρχιτεκτονικής σκοπιάς με μια επιφανειακή ματιά βλέπουμε ότι οι αλλαγές υπήρξαν ελάχιστες (αυτό γίνεται αντιληπτό από τις πασίγνωστες ζωγραφιές του El Greco που απεικονίζουν την πανοραμική άποψη της πόλης.)
Ίσως να είναι αυτή η μεσαιωνική αύρα που προσελκύει τη σταθερή ροή τουριστών. Είναι δύσκολο να μη μείνει κανείς άναυδος από την πανοραμική θέα της πόλης, να μη δει τα τείχη της που διασώζονται, τους λιθόστρωτους δρόμους της, τα μαγαζιά με τα σπαθιά, τους θυρεούς, τα κτήριά της που στέκουν ορθά στο πέρασμα των αιώνων...
Αυτό είναι, πάντως, ένα χαρακτηριστικό των χωριών της κεντρικής Ισπανίας το οποίο είναι γνωστό σε πολλούς: τα χωριά της Μάντσας δεν αλλάζουν με τον ίδιο ρυθμό όπως οι πόλεις που βρέχονται από ποτάμια ή θάλασσες... το νερό φέρνει αλλαγή, εμπόριο, κίνηση και άνοιγμα. Και μετά από αυτό, αξίζει να αναφέρουμε ότι το Τολέδο προσωποποιεί όπως κανένα άλλο μέρος της Ισπανίας το πνεύμα της μεσαιωνικής εποχής, τη γνησιότητα, τη μεγαλοπρέπεια, τη σταθερότητα, την κλάση. Είναι μια πόλη μυστηριώδης και κλειστή, με ανηφοριές και κατηφοριές, με έναν επιβλητικό καθεδρικό ναό, όμως αυτό που περισσότερο συναρπάζει τον τουρίστα, κατά τη γνώμη μου, είναι αυτή η αίσθηση ότι σ’ αυτόν τον τόπο σταμάτησε ο χρόνος εδώ και αρκετούς αιώνες.
Το Τολέδο είναι επίσης γνωστό ως η πόλη των τριών πολιτισμών, επειδή κατοικήθηκε από Εβραίους, χριστιανούς και Άραβες, και επίσης είχε την προσωνυμία Αυτοκρατορική Πόλη επειδή ήταν η κύρια έδρα του Καρόλου Α’ της Ισπανίας και Ε’ της Γερμανίας.
Ιστορία
Η ιστορία του Τολέδο χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού, όταν υπήρξε σημαντικό κέντρο της περιοχής που ονομαζόταν Carpetania (περιελάμβανε τις σημερινές Αυτονομίες της Μαδρίτης και της Καστίλης) μέχρι την κατάκτηση από τους Ρωμαίους, το έτος 193 π.Χ. Ακόμα και σήμερα βρίσκουμε μνημεία ρωμαϊκής δραστηριότητας, όπως το υδραγωγείο και τον ιππόδρομο. Μετά από τις εισβολές γερμανικών φύλων, η πόλη μετατρέπεται σε πρωτεύουσα, με επικεφαλής τον Λεοβίγιλδο, και σε θρησκευτική έδρα του Βασιλείου των Βησιγότθων. Το έτος της κατάκτησης της Ισπανίας από τους Άραβες (711 της εποχής μας), το Τολέδο κατακτήθηκε με ευκολία και χωρίς σχεδόν να παρουσιάσει αντίσταση. Το 1085 ο Αλφόνσο ανακαταλαμβάνει την πόλη, ενώ κατά τη νεότερη εποχή υπήρξε έδρα των καθολικών βασιλέων και πρωτεύουσα της Ισπανίας, μέχρι που το 1563 μεταφέρθηκε η πρωτεύουσα στη Μαδρίτη και το Τολέδο γνώρισε την παρακμή.
Γαστρονομία
Η γαστρονομία του Τολέδο δεν είναι παρά η κουζίνα της Καστίλης - Λα Μάντσα, είναι δηλαδή μια κουζίνα που δεν αγκαλιάζει την αλλαγή, και που είναι βαθιά συνδεδεμένη με το κυνήγι και τα βοοειδή. Κάποιες συνταγές αποτελούν μίξη μαυριτανικών και χριστιανικών επιρροών. Μεταξύ των πιο ξεχωριστών και νόστιμων πιάτων του βρίσκουμε τα εξής: αρνί ψητό, ραγού πέρδικας, migas1, gachas manchegas2 και tortilla a la magra3.
Όμως υπάρχουν δυο προϊόντα χαρακτηριστικά του Τολέδο που έχουν μοναδική γεύση, κι αυτά είναι το τυρί μαντσέγο και τα αμυγδαλόπαστα του Τολέδο. Όσον αφορά το τυρί, πρέπει να πούμε ότι προσπάθησαν να μιμηθούν την παρασκευή του σε άλλα μέρη, αλλά χωρίς επιτυχία. Φαίνεται πως οι μετεωρολογικές συνθήκες του Τολέδο (ηπειρωτικό μεσογειακό κλίμα) καθιστούν δυνατή τη βοσκή και συγκεκριμένα δίνουν στο πρόβειο γάλα μια ασύγκριτη γεύση, πράγμα που κάνει τη γεύση του τυριού μαντσέγο μοναδική στον κόσμο.
Τι να δείτε στο Τολέδο
Υπάρχουν τουρίστες και τουρίστες, γι’ αυτό θεωρώ ότι το Τολέδο δεν είναι για όλους. Η λιτότητα του Τολέδο δεν είναι κατάλληλη για όλα τα είδη κοινού. Όμως είναι ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό του που ερωτεύεται κάποιος που έρχεται και ξανάρχεται ή εκείνος που δεν μπορεί να το ξεχάσει αν το είδε έστω μια φορά. Τα μικρά δρομάκια του, τα ηλιοβασιλέματά του, η νοσταλγία που αναδύει, κάνουν το Τολέδο ένα μέρος λατρείας, σαν ήταν μια ταινία που κανείς είναι πάντα πρόθυμος να ξαναδεί. Από την άλλη, καθώς απέχει 70 περίπου χιλιόμετρα από τη Μαδρίτη, η επίσκεψη εκεί είναι κατά κάποιον τρόπο υποχρεωτική.
Αυτή η πόλη είναι από μόνη της ένα μνημείο, και για τους φίλους της ιστορίας θα είναι πραγματική απόλαυση να περπατήσουν τους δρόμους της, μερικοί εκ των οποίων είναι ρωμαϊκοί, για να νιώσουν ότι κάνουν έναν περίπατο στην ιστορία.
Καταρχάς, διαθέτει μνημεία που προέρχονται από το ρωμαϊκό παρελθόν της, όπως τον ιππόδρομο και το υδραγωγείο. Από την εποχή των Βησιγότθων υπάρχει το μεσαιωνικό κάστρο του San Servando. Από τη μουσουλμανική περίοδο σώζεται η Mezquita del Cristo de la Cruz (εμπνευσμένη από τη Mezquita της Κόρδοβα) και η Vieja Puerta de la Bisagra.
Από την εποχή της Ρεκονκίστα σώζονται οι εκκλησίες Cristo de la Vega και αυτή του Santiago del Arrabal και η εκκλησία του Santo Tomé, στο εσωτερικό της οποίας ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το διάσημο πίνακα του El Greco H ταφή του κόμητα Οργκάθ. Αξίζει να επισκεφτείτε τη Συναγωγή της Santa María la Blanca και αυτή του El Tránsito. Επίσης είναι σχεδόν αδύνατον να μην κάνετε μια στάση στο γοτθικό καθεδρικό ναό, λόγω της επιβλητικότητάς του. Γοτθικού στιλ είναι και η Γέφυρα του San Martín, που είναι κτισμένη πάνω από τον ποταμό Τάγο.
Πιο πρόσφατα κτίσματα που αξίζει να επισκεφτείτε είναι η εκκλησία του San Juan de los Reyes, το γοτθικό μοναστήρι των Ισαβελίνων, το Hospital de Santa Cruz, το Alcázar και φυσικά το Σπίτι και το Μουσείο του El Greco.
1 migas: Φτιάχνεται με κομματάκια ψωμιού σοταρισμένα σε τηγανισμένο λάδι με σκόρδο, τσορίθο και πάπρικα.
2 gachas manchegas: Ξεκίνησε ως φαγητό βοσκών και αγροτών. Φτιάχνεται με αλεύρι φάβας που βράζει σε νερό και σοτάρεται σε λίπος τσόριθο και λαρδιού.
3 tortilla a la magra: Ομελέτα με χοιρινό καρέ.
Σύνδεσμοι
Επίσημη ιστοσελίδα του Τολέδο: www.toledo.es
Μύθοι, θρύλοι και μυστηριώδες παρελθόν του Τολέδο: www.leyendasdetoledo.com
Επισκέψεις 360 μοιρών των μνημείων και των πιο σημαντικών σημείων του Τολέδο:
www.toledo-turismo.com/turismo/contenido/toledo-virtual/visitas-360.aspx
Συντάκτρια: Ana Isabel Fernández
Μετάφραση στα ελληνικά: Βίκυ Ρούσκα
El nombre de Toledo (del latín Toletum «levantado en alto») está ligado a la España profunda y medieval. Es una ciudad que ha visto pasar ante sí siglos de historia, aparentemente sin inmutarse. Y es que arquitectónicamente en una vista superficial, vemos que los cambios han sido escasos (esto se puede apreciar en las archiconocidas pinturas de el Greco en sus panorámicas de la ciudad.)
Quizá sea ese sabor medieval lo que atrae ese constante flujo de turistas. Es difícil no quedarse pasmado ante la vista panorámica de la ciudad y ver que conserva sus murallas, sus calles empedradas, sus tiendas de espadas, escudos, sus edificios que cuentan con siglos de antigüedad...
Esa, en cualquier caso, es una característica de los pueblos centrales de España y es algo conocido por muchos, que los pueblos manchegos no cambian al mismo ritmo que lo hacen ciudades que están bañadas por ríos o mares... el agua trae el cambio, comercio, movimiento y apertura. Dicho esto, cabe añadir que Toledo personifica como ningún otro lugar en España el espíritu de esa época medieval, lo castizo, lo regio, la estabilidad, la clase. Es una ciudad misteriosa y cerrada, con subidas y bajadas, que posee una catedral imponente, pero lo que más cautiva al turista, es en mi opinión, esa sensación de que en este lugar se detuvo el tiempo hace varios siglos.
Toledo es asimismo conocida como la ciudad de las tres culturas por haber sido poblada por judíos, cristianos y árabes, y también tuvo el sobrenombre de Ciudad Imperial por haber sido la sede principal de Carlos I de España y V de Alemania.
Historia
La historia de Toledo se remonta a la Edad de Bronce, cuando fue un significativo centro carpetano hasta la conquista a manos de los romanos, en el año 193 a.C. Hoy en día aún quedan restos de esta actividad romana, como el acueducto y el circo. Después de las invasiones germánicas, la ciudad se convierte en capital, con Leovigildo al mando, y en sede religiosa del Reino visigodo. En el año de la conquista árabe de España (711 de nuestra era), Toledo fue conquistada con facilidad y sin apenas resistencia. En 1085 Alfonso reconquista la ciudad, y durante la edad moderna fue sede de los reyes católicos y capital de España, hasta que en 1563 se trasladó la capital de España a Madrid y Toledo entró en decadencia.
Gastronomía
La gastronomía toledana no es sino la cocina castellano-manchega, es decir, poco propicia al cambio, y ligada profundamente a la caza y las reses. Algunas recetas constituyen una mezcla de influencias moriscas y cristianas. Entre sus platos más especiales y sabrosos se encuentran los siguientes: cordero asado, perdiz estofada, migas, gachas manchegas y tortilla a la magra.
Pero si hay dos productos característicos de Toledo de sabor inigualable, son el queso manchego y el mazapán de Toledo. Respecto al queso, cabe decir que se ha intentado imitar su elaboración en otros lugares y no se ha conseguido. Parece ser que las condiciones meteorológicas características de Toledo (clima continental mediterráneo) hacen posible que el pastoreo y en concreto las ovejas tengan una leche de sabor inigualable, lo cual hace que el sabor de este queso sea único en el mundo.
Qué ver en Toledo
Hay turistas y turistas, por eso considero que Toledo no es para todos. La sobriedad de Toledo la convierte en un lugar no apto para todos los públicos. Pero es precisamente esa característica suya lo que enamora al que no puede dejar de volver o recordarla una vez la ha visto. Sus callejuelas pequeñas, sus atardeceres, la nostalgia que desprende convierten a Toledo en un lugar de culto, casi como una película que uno siempre está dispuesto a volver a ver. Por otra parte, al encontrarse a unos 70 km de Madrid, su visita resulta prácticamente obligada.
Esta ciudad constituye un monumento en sí misma, y al amante de la historia será un placer simplemente pisar sus calzadas, algunas de ellas romanas, para sentir que se está dando un paseo por la historia.
En primer lugar, cuenta con restos de su pasado romano como el circo y el acueducto. De la época visigótica queda el castillo medieval de San Servando. Respecto a la época musulmana se conservan La Mezquita del Cristo de la Cruz (inspirada en la Mezquita de Córdoba) y la Vieja Puerta de la Bisagra.
De la época de la Reconquista se conservan las iglesias del Cristo de la Vega y la de Santiago del Arrabal y la iglesia de Santo Tomé, en cuyo interior se puede apreciar el famoso cuadro de El Greco El entierro del conde de Orgaz. Merece la pena visitar la Sinagoga de Santa María la Blanca y de El Tránsito. Asimismo es prácticamente imposible pasar de largo la catedral gótica, pues resulta imponente. También es de estilo gótico el Puente de San Martín, que se eleva sobre el río Tajo.
Construcciones más recientes que merecen la pena ser visitadas son la Iglesia de San Juan de los Reyes, el Monasterio gótico isabelino, el Hospital de Santa Cruz, El Alcázar y por supuesto la Casa y Museo de El Greco.
Enlaces
Web oficial de Toledo: www.toledo.es
Mitos, leyendas y pasado misterioso de Toledo: www.leyendasdetoledo.com
Visitas 360 grados de los monumentos y lugares más significativos de Toledo:
www.toledo-turismo.com/turismo/contenido/toledo-virtual/visitas-360.aspx
Redacción: Ana Isabel Fernández
Traducción al griego: Vicky Rouska