Η María Berasarte, που πριν τέσσερα χρόνια μας μάγεψε με μια και μόνη συναυλία στη χώρα μας, ομολογεί πως τραγουδά όπως της το υπαγορεύει η δική της μουσική αίσθηση, και πως η δουλειά της είναι να δώσει στη μουσική μια θέση υπεράνω οποιουδήποτε μουσικού είδους. Και, καθώς ξέραμε πως της αρέσουν τα παλιά πράγματα, η συνάντησή μας έγινε στην παλιά πόλη του Μπιλμπάο.

Ispania.gr― Πώς προέκυψε ο δίσκος με τα φάδο; Λόγω της γοητείας που ασκεί αυτό το είδος μουσικής ή για κάποιον άλλο λόγο;

María Berasarte― Προέκυψε από την ανάγκη να εκφραστώ σε ένα είδος που με συντρόφευσε σε πολλές σημαντικές στιγμές της ζωής μου. Θεώρησα πως ήταν δίκαιο να κάνω ένα δίσκο-αφιέρωμα στο παραδοσιακό φάδο της Λισσαβόνας προσδίδοντάς του τη δική μου μουσική αίσθηση. Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση, αλλά μου έχει φέρει πολλές χαρές.

I.― Τι κριτήρια ακολούθησες για την επιλογή των κομματιών του Todas las horas son viejas (Όλες οι ώρες είναι παλιές); Είναι όλα φάδο που διάλεξες εσύ, έτσι;

M.B.― Ήθελα να είναι παραδοσιακό φάδο και, έχοντας ως βάση αυτό, προσπάθησα να δώσω σύγχρονη ηχητική και διαφορετική πνοή στην ερμηνεία. Το έκανα με πολλή αγάπη και σεβασμό. Ο δίσκος υπήρχε στο μυαλό μου πριν να έρθω σε επαφή με τους José Peixoto (κιθαρίστα και ενορχηστρωτή όλων των φάδο) και Tiago Torres da Silva (συγγραφέα όλων των στίχων στα ισπανικά). Ήθελα ένα δίσκο όπου θα ενώνονταν διαφορετικές μουσικές ματιές, και ο οποίος θα ηχογραφούνταν ζωντανά για να μην αποδυναμωθεί ο παλμός που διαθέτει το ίδιο το φάδο.

Ι.― Είχες αμφιβολίες που τόλμησες να βγάλεις ένα δίσκο με φάδο στα ισπανικά αντί να δοκιμάσεις κάτι πιο τυποποιημένο; Πώς ήταν η υποδοχή από μέρους των Πορτογάλων;

M.B.― Οι αμφιβολίες πάντα σε τριγυρίζουν, αλλά όταν γίνεται λήψη μιας τόσο τολμηρής απόφασης κανείς πρέπει να σκέφτεται να τα δώσει όλα και να παραδοθεί στον παράγοντα έκπληξη που προϋποθέτει την είσοδο σε ένα έδαφος που δε σου ανήκει εξαρχής, ωστόσο υπάρχει μέσα σου με τρόπο φυσικό. Για την Πορτογαλία ήταν μια έκπληξη και έλαβε πολύ καλές κριτικές. Υποθέτω ότι υπήρχε κάποια ανάγκη να ακούσουν κάτι τόσο δικό τους από μια άλλη προοπτική και χωρίς πρόθεση μίμησης κανενός. Είναι ξεκάθαρο ότι για τους υποστηρικτές του καθαρόαιμου φάδο αυτό μπορεί να αποτελεί κάτι το αιρετικό, αλλά αυτή είναι η δουλειά τους, κι εγώ το κατανοώ και το σέβομαι. Η δική μου είναι να δώσω στη μουσική μία θέση υπεράνω οποιουδήποτε μουσικού είδους.

I.― Υπάρχει κόσμος που είχε την τύχη να σε ακούσει ζωντανά στην Κέρκυρα πριν μερικά χρόνια. Πώς θυμάσαι εκείνη τη βραδιά; Πώς σου φάνηκε το νησί και όσα είδες στην Ελλάδα; Υπάρχει καμία πιθανότητα να επιστρέψεις για να παρουσιάσεις το Todas las horas son viejas;

M.B.― Εκείνη η βραδιά… ήταν πραγματικά μαγική. Νομίζω ότι ο χώρος της παράστασης είναι μέχρι τώρα ο ομορφότερος από όσους έχω εμφανιστεί. Υπήρχε κάτι το μοναδικό που μας έκανε να νιώσουμε ιδιαίτερα εμπνευσμένοι.

Η Ελλάδα είναι πληθώρα πραγμάτων... Διατηρεί πολλά μυστικά και επιφυλάσσει συναρπαστικά ηλιοβασιλέματα. Σε σαγηνεύει εύκολα. Θα ήθελα να εκδώσω τον δίσκο μου Todas las horas son viejas και να πάω να κάνω μια περιοδεία. Και σε διακοπές όμως δε θα έλεγα όχι... [γέλια]

I.― Υπάρχει κάποιος Έλληνας τραγουδιστής με τον οποίο θα σου άρεσε να συνεργαστείς;

M.B.― Είχα τη χαρά να γνωρίσω προσωπικά την Ελευθερία Αρβανιτάκη και μου προκάλεσε πολύ θετική εντύπωση. Πριν λίγο καιρό κάποιο πολύ ξεχωριστό άτομο μου χάρισε έναν πολύ όμορφο δίσκο του Παντελή Θαλασσινού. Έχω ακούσει υπέροχες μουσικές από καλλιτέχνες που δε γνωρίζω τα ονόματα τους ή δεν καταφέρνω να τα γράψω... [γέλια] Στην Ελλάδα υπάρχει μια πολύ δυνατή μουσική παράδοση που πατάει στο συναίσθημα και σε ταξιδεύει. Θα μου άρεσε κάποια στιγμή να μάθω περισσότερα και να δοκιμάσω να δουλέψω με κάποιον Έλληνα καλλιτέχνη, γιατί πιστεύω ότι θα ήταν πολύ καλός συνδυασμός. Θα ήταν άλλη μια όμορφη περιπέτεια.

Ι.― Βλέποντας κάποια βίντεο από τη δουλειά σου, αντιλήφθηκα ότι όλο σου το σώμα συμμετέχει στην ερμηνεία των κομματιών. Είναι ο χορός ένα από τα χόμπι σου;

M.B.― Πιστεύω ότι πρέπει να τραγουδάμε με όλο μας το σώμα, ακόμα και με ό,τι δεν ανήκει σε αυτό αν είναι δυνατόν. Νιώθεις μεγαλύτερη απόλαυση όταν μοιράζεις τη δημιουργία, παρά όταν την περιορίζεις στη φωνή. Ο χορός είναι μια από τις αδυναμίες μου. Όλα αυτά σε βοηθούν να νιώσεις ελεύθερος, και έτσι να απολαύσεις περισσότερο τη ζωή και να είσαι πιο πιστός σε αυτό που θες να μεταδώσεις.

I.― Εκτός από το φλαμένκο, το τανγκό και το φάδο, υπάρχει κάποιο άλλο μουσικό είδος με το οποίο ταυτίζεσαι και μέσω αυτού να θέλεις να εκφραστείς;

M.B.― Εγώ προέρχομαι από την κλασική σχολή και η τζαζ είναι συνέχεια παρούσα στην καθημερινότητά μου. Η αλήθεια είναι ότι κάθε φορά σκέφτομαι λιγότερο τη λέξη είδος και περισσότερο τη μουσική, γιατί μου αρέσει πιο πολύ να νιώθω έκπληξη αν κάτι μου αρέσει και, εφόσον δω ότι το ζητάει ο οργανισμός μου, το προσεγγίζω. Δε ρισκάρω με την πρώτη, αλλά όταν βλέπω ότι επαναλαμβάνεται η ανάγκη μου... τότε πιστεύω ότι έχει έρθει η στιγμή να το προσπαθήσω τουλάχιστον.

Ι.― Ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον;

Μ.Β.― Να παρουσιάσω το δίσκο του εγχειρήματος Aduf, στο οποίο συμμετέχω εντατικά μαζί με τους José Peixoto και José Salgueiro. Η παρουσίασή του θα γίνει στις 20 Απριλίου στη Λισσαβόνα. Επίσης σκέφτομαι τον επόμενο δίσκο μου. Μου τριβελίζει το μυαλό... Ευελπιστώ πως θα μπορέσω να κάνω ακριβώς αυτό που θέλω. Είναι μια διαδικασία όπου χρειάζεται να το ακούσω στο μυαλό μου χωρίς προκαταλήψεις και θέλω να το μοιραστώ με κάποιον καλλιτέχνη που θαυμάζω βαθιά.

Ι.― Πιστεύεις πως στις μέρες μας υπάρχουν δυνατότητες για τους νέους καλλιτέχνες που επιλέγουν εναλλακτικές οδούς; Βλέπεις ότι βρίσκουν υποστήριξη και με ποιο τρόπο θα μπορούσε να τους δοθεί βοήθεια;

Μ.Β.― Πάντα υπάρχει χώρος για το καλό, και δυστυχώς για το κακό επίσης. Υπάρχει πολύς κόσμος που καταναλώνει μουσική που δεν έχει κανένα νόημα. Θεωρώ ότι είμαι πολύ ανοιχτός άνθρωπος όταν ακούω μουσική και μου αρέσουν οι τάσεις, αλλά υπάρχουν πράγματα που δε θα έπρεπε να καταλαμβάνουν τόσο χώρο. Υπάρχουν πολλοί άγνωστοι καλλιτέχνες που κάνουν καταπληκτικά πράγματα, και είναι κρίμα γιατί αυτοί είναι που δυσκολότερα καταφέρνουν να ανοίξουν δρόμο στο μουσικό στερέωμα. Πιστεύω ότι σήμερα δε γίνεται δίκαιη χρήση της μουσικής. Είναι κρίμα... Πιστεύω ότι μοναχά μπορεί κανείς να βοηθηθεί όταν το θέλει με όλες του τις δυνάμεις.

I.― O Javier Limón, με τον οποίο έχεις συνεργαστεί, σχολίασε για το δίσκο Mírame της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, ότι είναι «το πρώτο βήμα προς το αύριο της μουσικής, επειδή μελλοντικά όλες οι κουλτούρες θα αλληλοκατανοούνται». Ο δίσκος σου επίσης αποτελεί προϊόν παντρέματος διαφορετικών πολιτισμών. Πώς φαντάζεσαι εσύ το αύριο της μουσικής;

M.B.― Η μουσική του αύριο θα αποπνέει παγκοσμιότητα, γιατί κάθε μέρα είμαστε πιο κοντά οι μεν στους δε· θα αποτυπώνει νέες ανησυχίες και συνήθειες. Λέω συνεχώς ότι η συνάντηση με την παράδοση είναι καλή για να μην ξεχνάμε από πού προερχόμαστε και να ακούμε τους μεγάλους καλλιτέχνες, χάρη στους οποίους έχουμε κληρονομήσει δουλειές που μας εμπνέουν και που ποτέ δε θα πάψουν να μας συγκινούν.

Ι.― Ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σου και ελπίζουμε να σε δούμε σύντομα σε ελληνικό έδαφος!

M.B.― Εγώ σας ευχαριστώ και ελπίζω μέσα από την καρδιά μου να μπορέσουμε να συναντηθούμε και να σας αφιερώσω τα τραγούδια μου. Μια σφιχτή αγκαλιά... María Berasarte.

Αφιέρωση της María Berasarte στο ispania.gr

Συνέντευξη-μετάφραση-επιμέλεια: Bίκυ Ρούσκα